De collectie historische films van de Stichting Geschiedschrijving Nederweert bevat enkele belangrijke originele topstukken. Eén daarvan is een vier minuten durende film over de bevrijding van Nederweert in 1944.
70 jaar bevrijd
Op 5 mei van dit jaar vieren we dat het 70 jaar geleden is dat Nederland werd bevrijd van de Duitse bezetters. De bevrijding van Nederweert vond al eerder plaats en duurde maar liefst twee volle maanden. De eerste bevrijders arriveerden op donderdag 21 september 1944 in het noorden van Nederweert. Fons Mertens, zoon van het hoofd der school Antoon ‘Meester’ Mertens, fungeerde als tolk en legde met zijn filmcamera de gebeurtenissen in de eerst week van de bevrijding vast. Hij filmde het in paniek vluchten door de Duitse bezetters, de komst van de Britten in de Kerkstraat, de verwoestingen aan kerk en gebouwen, de gevangenneming van met de Duitsers collaborerende inwoners en tenslotte de overvliegende bommenwerpers.
Door de strategische ligging van Nederweert aan de kanalen werd er hier extreem zwaar gevochten. In de Britse oorlogspers sprak men van ‘the famous canal junction’ (de beroemde kanalenkruising). Twee maanden lang was de Zuid-Willemsvaart frontlinie tussen geallieerden en Duitsers. Pas op 20 november 1944 was de gehele gemeente Nederweert bevrijd. Grote verwoestingen en tientallen doden onder militairen en burgers waren de hoge prijs die Nederweert betaalde voor zijn bevrijding.
De film van Fons Mertens brengt slechts verslag uit van de eerste bevrijdingsweek. Door zijn authenticiteit en zeldzaamheid is de film een belangrijk icoon van de strijd om de bevrijding van Nederweert. Een van de vele pareltjes in het foto- en filmarchief van de Stichting Geschiedschrijving Nederweert.
Alfons Bruekers
11 Reacties
Prachtig! Ik ken de verhalen over de bevrijding via Strateris van mijn vader. Maar dat er bewegende beelden van zijn heb ik nooit geweten. Nu gaat het pas echt leven. Materiaal om te koesteren.
Winand, jouw vader Jo Bijlmakers heeft deze filmbeelden helaas niet meer kunnen zien. Maar als ooggetuige was hij wel een van de allereerste Nederweertenaren die contact hadden met de bevrijders. Zijn kennis van de Engelse taal kwam daarbij goed van pas en Jo werd door de bevrijders vanaf vrijwel de eerste bevrijdings dag als tolk ingeschakeld. Net zoals filmmaker Fons Mertens, die als pater van de Engelse congregatie van Mill Hill het Engels met de paplepel ingegoten had gekregen.
Goed gedaan! Dit is inderdaad prachtig beeldmateriaal. Ik vind het erg leuk dat dat op deze manier gedeeld wordt met de nederweertenaren. Thumbs up voor de stichting geschiedschrijving!
Zeer bedankt, Wieger. Een leuke aanmoediging voor onze Stichting Geschiedschrijving Nederweert om de belangstelling voor heemkunde in onze regio levend te houden!
Bijzonder dat dit überhaupt gefilmd is. Filmcamera’s en films waren destijds zeldzaam. Het filmen van troepenverplaatsingen was niet ongevaarlijk. De filmer kon ter plekke worden opgepakt of doodgeschoten wegens spionage. Dat de gevoelige film de tand des tijds heeft overleefd, gevonden is en ook nog eens is gedigitaliseerd…
Erg bijzonder en ik ben blij dat het nu gedeeld is. Bedankt!
Mooi beelden met erg herkenbare plekken. Vraag opa’s en oma’s naar foto’s van de bevrijding of kijk eens in de fotoboeken. Wie weet wat je er nog tegenkomt.
Er zijn genoeg mensen in geïnteresseerd waaronder ik zelf.
Dat klopt, Floor, het filmen was niet ongevaarlijk. Ook de mensen uit Strateris, die in de eerste dagen met krijt hun namen op de pantservoertuigen en tanks schreven, hebben daarna nog af en toe peentjes gezweet. toen even later bleek dat de bevrijding stagneerde en de krijgskansen wisselend waren. Die handgeschreven ‘visitekaartjes’ hadden niet in handen van de Duitsers moeten komen…
Ik loop al een tijd met een vraag rond:
Welke eenheid is nu het allereerste in Nederweert gearriveerd?
Ik lees in de publicaties altijd dat ‘de Engelsen gearriveerd zijn’ maar nergens welke eenheid het specifiek is geweest.
Van eenheden die later hier zijn geweest is wel genoeg te vinden.
hoi Floor,
die eerste bevrijders waren leden van het 3e Reconnaisance Regiment (Engelse verkenningstroepen). Een paar dagen later waren er nog andere groepen, zoals de Royal Scots Greys. Vanaf 8 oktober 1944 werd de rol van de Britten overgenomen door de 7de Pantserdivisie van de Amerikanen, die hier moesten bekomen van de Slag bij Overloon, maar in Nederweert nog genoeg voor de kiezen kregen..
Bedankt voor het delen van dit prachtige filmpje!! Zo leer ik als 24 jarige nog iets over de geschiedenis van mijn dorp.
De jongeman in het zwart, uiterst links in de hoek op de bannerfoto van de oorlogsfilm, is Jean Bruekers (1923-2014). In zijn karakteristieke pose met beide handen in de overall. Het witte wolkje bij zijn hoofd komt van de eerste Engelse sigaret….
Hallo Alphons,
Mijn vader is niet Jo maar Jac (ja, het is soms lastig met al die Winanden). Mijn vader heeft de film met veel belangstelling bekeken en herinnert het zich allemaal nog heel goed als elfjarige.