Hoe creëer je een buitengebied waar het prettig wonen, werken en leven is en waar ruimte is voor dynamiek en innovatie? De gemeente Nederweert formuleerde hier een antwoord op met het programma Buitengebied in Balans, samen groots, samen doen! Via praktijkcasussen, de zogeheten proeftuinen, wordt volop geëxperimenteerd met deze vernieuwende aanpak. Het leggen van verbindingen staat centraal binnen de proeftuinen: als partijen in gesprek gaan en samen optrekken, kan veel worden bereikt.
Proeftuinaanpak Nederweert
biedt toekomstperspectief
“We zagen als gemeente dat vernieuwings- en innovatietrajecten in het buitengebied vaak moeizaam verliepen. Doordat de regelgeving niet was toegespitst op deze trajecten, en soms te streng en andere keren te ruim bleek. Maar ook de relatie tussen boeren en burgers stond steeds meer op scherp; steeds vaker kregen we signalen van overlast. Dit was mede de aanleiding om te zoeken naar een integrale aanpak, die meer maatwerk kon bieden en waarin alle facetten in het buitengebied gecombineerd zouden worden. Dit met het doel kansen in het buitengebied te benutten en het buitengebied meer in balans te brengen.” Aan het woord is wethouder Hans Houtman, die o.a. verantwoordelijk is voor milieu, plattelandsontwikkeling en economische zaken.
Proeftuinen
Bovenstaande dilemma’s leidden ertoe dat de gemeenteraad in 2013 het majeure programma ‘Buitengebied in Balans, samen groots samen doen!’ vaststelde. Proeftuinen nemen een centrale plek in binnen het programma. Hierin wordt geëxperimenteerd met het faciliteren van concrete, duurzame initiatieven in het buitengebied. “Proeftuinen zijn initiatieven van ondernemers, burgers, buurten, verenigingen, et cetera die een bijdrage kunnen leveren aan het realiseren van een ‘buitengebied in balans’, legt Petra Philips uit. Als beleidsmedewerkster Ruimte, Wonen en Sociaal Domein kent ze het buitengebied heel goed.
Maatwerk
Een schakelteam vormt de spil in de aanpak. Dit team, met medewerkers van de gemeente Nederweert, het Gebiedsbureau Weert-Nederweert-Leudal en de provincie Limburg, bepaalt welke casussen en initiatieven het stempel ‘proeftuin’ krijgen. “Belangrijke voorwaarde bij proeftuinen is dat het gaat om duurzame, innovatieve initiatieven, die het buitengebied naar een hoger plan tillen”.
‘Verbinding’ als rode draad ‘
Verbinding’ vormt de rode draad binnen proeftuinen. Het schakelteam zet zich in om de partijen die betrokken zijn bij een initiatief bij elkaar te brengen. De partijen kijken samen welke mogelijkheden er zijn. Alleen door met elkaar in gesprek te gaan, wordt vaak al een heleboel bereikt, geeft Philips aan. “Een mooi voorbeeld is dat van een veehouder die zijn nieuwe mestscheider drie weekenden per maand buiten liet staan. Dit bracht geuroverlast met zich mee voor omwonenden, die op zondag vaak in hun tuin zaten. Door ondernemers en bewoners rond de tafel te brengen, ontstond begrip voor elkaars standpunt. Er is vervolgens afgesproken dat de ondernemer op andere dagen zijn mest gaat scheiden.”
Stap voor stap
Afgelopen jaar werd een twintigtal proeftuinen opgezet. Deze hadden vooral betrekking op individuele initiatieven. Ook waren er proeftuinen op buurtniveau en met een thematisch karakter. Belangrijkste conclusie: de aanpak werkt. “Doordat partijen met elkaar in gesprek gaan, ontstaat begrip voor elkaars standpunt en blijkt ineens een heleboel mogelijk. Hierdoor krijgt innovatie de ruimte en wordt de dynamiek van het platteland versterkt”, aldus wethouder Houtman.
Input voor toekomstvisie
De proeftuinen geven ons inzicht in thema’s die actueel zijn in het buitengebied, zoals geur, fijn stof en mestverwerking. Deze informatie dient als input voor een collectieve toekomstvisie.” Vanwege het geschetste succes willen we de proeftuinstrategie verheffen tot de standaardaanpak met betrekking tot initiatieven in het buitengebied. Het is geen project met een einddatum; we blijven op deze manier werken”, zegt Philips. “En dat is ook een must; het kost namelijk veel tijd om echt een verandering te bewerkstelligen, het buitengebied daadwerkelijk meer in balans te brengen. Dit vergt een cultuurverandering voor alle betrokkenen. En dat gaat stap voor stap.”
Delen van kennis en ervaringen
Nederweert deelt haar aanpak en bevindingen graag met andere overheden en partijen, die op zoek zijn naar een manier om om te gaan met ontwikkelingen in het buitengebied. “We zeggen niet voor niets: samen groots, samen doen! Deze aanpak biedt kansen, ook voor andere overheden”, benadrukt Houtman. “We staan daarom open voor het delen van onze kennis en ervaringen. Zo komen we samen verder. Dit is een aanpak met toekomstperspectief.”
1 Reactie
De volgende vlieger…………