Tijdreis: Budschop

De vergelijking van het oude en nieuwe straatbeeld is een mengeling van nostalgie, herinnering, spijt en herkenning. Voor deze aflevering van ‘Tijdreis’ ging onze vaste fotograaf Ton Frenken voor u naar een bekend plekje in Budschop. Alfons Bruekers zocht in het archief van de Stichting Geschiedschrijving Nederweert naar een oude foto en schreef het bijbehorende verhaal.

Kletspraatjes
In een ver, ver verleden was dit deel van Budschop een grote natuurlijke waterplas. Op de oevers lagen de gemeentelijke bleekvelden, waar de Nederweerter huisvrouwen hun in het ven gespoelde lakens lieten drogen en bleken in het stralende zonlicht. Daarnaast, of misschien wel daardoor, was het een van de belangrijkste sociale ontmoetingsplekken van de dorpskern. Hier werden de laatste nieuwtjes en roddels uitgewisseld. Niet voor niets staat de Nederweerter uitdrukking ‘waswieëve’ dan ook voor (klets-)praatjes verkopen. Waarmee trouwens ook wel degelijk mannen zich verdienstelijk maakten.

Uitgaansleven
Aan de Nederweerter openbare was- en bleekplek kwam een abrupt einde met het graven van kanaal Zuid-Willemsvaart in 1825. Toen veranderde de waterhuishouding in dit deel van Nederweert rigoureus en kwam het ven droog te liggen. De waterplas verlandde geleidelijk en werd een populierenbos. Bedevaartgangers van de nabijgelegen St. Rochuskapel gebruikten het als openbaar toilet. Timmerbedrijf Zjang Nijskens vestigde zich er en gebruikte het gedempte ven voor het stallen van houtvoorraad, karren en mallejannen. In 1937 bouwde de zoon van Nijskens de befaamde Harmoniezaal, een soort gemeenschapshuis avant le lettre, waar een belangrijk deel van het Nederweerter uitgangsleven zich voltrok. Later vestigde zich daar de disco-dancing Riva en nu staat er het appartementencomplex Rochushof.

[image-comparator title=”Tijdreis – Budschop Nederweert” left=”https://www.nederweert24.nl/wp-content/uploads/2017/11/De-Waal-oud.jpg” right=”https://www.nederweert24.nl/wp-content/uploads/2017/11/De-Waal-nieuw.jpg” width=”100%” classes=”hover”][/image-comparator]

Friture
Maar nu terug naar de foto. Aan de oostzijde van het oude ven werd in 1924 door schoenmaker Jean Caris het afgebeelde cafépand gebouwd. In de jaren ’50 van de vorige eeuw werd het café uitgebaat door Jan de Waal, in de volksmond Jan van Zjang vanne Waal genaamd. Zijn friture (mooi te zien, links op de oude foto) was wijd en zijd bekend. Vanaf 2005 ging het café ‘De Schans’ heten en momenteel zijn Agnes Sijbers en Paul Sieben de uitbaters van het bruine café. Hoewel het pand in de loop der jaren een grote metamorfose heeft ondergaan wordt de eeuwenlange traditie van sociale ontmoetingsplek hier voortgezet tot in de huidige tijd. Droogleggen is er zelden meer bij. Nu vanaf de elfde van de elfde de vastenavondsvereniging van De Pinmaekers hier haar residentie heeft gevestigd, zal er ongetwijfeld wel nog heel wat gewaswieëfd gaan worden.

Alfons Bruekers
Stichting Geschiedschrijving Nederweert