Van de boer tot de supermarkt: zó houden we ons voedsel veilig

Boeren van Nederweert in gesprek met Jumbo Heerschap

Het mag dan vanzelfsprekend zijn, bijzonder is het wel. Of we nou groente, vlees, eieren of verse kwark eten: als consument kunnen we er 365 dagen per jaar blind op vertrouwen dat ons voedsel veilig is. Van de productie, verwerking tot en met de verkoop: elke schakel in de keten is gebonden aan de strengste wettelijke normen en controles voor voedselveiligheid en hygiëne. Dat begint bij de boer en eindigt bij de supermarkt. De Boeren van Nederweert en Jumbo Heerschap leggen samen uit hoe dat er in de praktijk uitziet. 

Alles wat vers van het land komt, moeten we veilig kunnen eten. Hetzelfde geldt voor de eieren van de kip, de melk van de koe en het vlees dat via de slachterij in het schap van de supermarkt belandt. Als het om de veiligheid van ons dagelijks voedsel gaat, gelden er de strengste eisen en laten de boeren niets aan het toeval over. “Dat begint al voor het zaaien van de gewassen op het land”, zegt Adri Nies uit Ospel, een van de Boeren van Nederweert. “Voordat je groente mag telen, moet je kunnen aantonen dat de bodem gezond is. Een bodemonderzoek is verplicht voor elke akkerbouwer. En wanneer je zoals ik leghennen houd, worden de broedeieren al volgens de IKB-normen gecontroleerd.”

Integrale ketenbeheersing
IKB. Het woord valt regelmatig tijdens het gesprek bij Jumbo Heerschap in Nederweert. IKB staat voor Integrale Keten Beheersing. Elke veehouder in ons land, dus ook in onze Peelgemeente, krijgt ermee te maken. Het IKB-keurmerk geeft aan dat de productie, verwerking en transport van kippen-, varkens- of rundvlees aan alle wettelijke normen voldoet. Strenge eisen rond hygiëne, voedselveiligheid, gezondheid, antibioticagebruik en dierenwelzijn.

Ook de Boeren van Nederweert krijgen jaarlijks meerdere keren bezoek van controle-instantie Kiwa Verin die namens de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) de vinger streng aan de pols houdt. Alles en iedereen in de keten wordt gecontroleerd en geregistreerd, niemand ontspringt de dans. “Voldoe je niet aan de normeringen voor voedselveiligheid, dan is er geen enkele leverancier die je producten afneemt. Een betere stok achter de deur om topkwaliteit te leveren, is er niet”, zegt varkenshouder Coen Beerens. Adri Nies vult aan: “Vroeger hoorde je nog wel eens over een Salmonella-uitbraak. Tegenwoordig eigenlijk nooit meer. De eisen en controles zijn enorm streng geworden. Veehouders zijn bijvoorbeeld verplicht om te melden waar hun dieren zijn en naar toe gaan. Doordat elke verplaatsing wordt geregistreerd, is bij een eventuele calamiteit ook precies te traceren waar het is misgaan en kan onmiddellijk worden ingegrepen. Daarbij doen we er als boeren alles aan om ziekten en infecties buiten de deur te houden. Chauffeurs en andere leveranciers komen nooit zomaar in de stal.”

De voedselverwerkende industrie, zoals slachterijen, eierverwerkers, zuivelproducenten, maar ook voedseltransporteurs liggen onder hetzelfde IKB-grootglas. Alles in de keten wordt gecontroleerd en geregistreerd. Bedrijven zonder hygiënecode en certificaten mogen geen producten aan de supermarkt leveren. 

Temperatuur en hygiëne
En daarmee zijn we er nog niet. Voordat het voedsel op je bord ligt, haalt ook de supermarkt nog eens alles uit de kast om de veiligheid en versheid van het product te garanderen. Dat gaat ver, heel ver. Alex Carol, operationeel directeur van de Heerschap Groep (zes Jumbo-supermarkten met eigen Heerschap-bakkerij in Nederweert, Weert en Leudal), licht toe: “Alle gekoelde producten die binnenkomen, moeten uiterlijk binnen een half uur in het schap liggen. Daarbij wordt op gezette tijden de temperatuur in de koelwagen gemeten en geregistreerd om productkwaliteit te garanderen. Ook rond hygiëne gelden er strenge normen. Als je alle handelingen van medewerkers bij elkaar optelt, zijn we wekelijks meer dan 80 uur bezig met schoonmaken. Van de toonbank in de slagerij, de bodembakken in de winkel tot het kantoormeubilair: tot in detail is vastgelegd wat er moet worden gedesinfecteerd, hoe vaak en met welk middel. Aan de hand van checklists zien we er intern scherp op toe dat de procedures nageleefd worden. Daarbij hebben we alle producten in de winkel elektronisch op datum geregistreerd. En dan zijn er nog de externe controles. De NVWA koopt onaangekondigd producten in onze winkel die vervolgens in het laboratorium op bacteriën worden onderzocht. De testresultaten worden gerapporteerd.”

Veiligheid boven alles
De conclusie: over de veiligheid van ons voedsel hoeven we ons geen enkele zorgen te  maken. En mocht er ondanks alle wettelijke normen en controles onverhoopt tóch nog iets misgaan, dan is er nog een laatste escape. “De recall”, zo noemt Alex Carol deze maatregel waarbij supermarkten van hogerhand de opdracht krijgen om een verdacht artikel per direct uit de schappen te halen. “Verspilling of niet: de gezondheid gaat boven alles. De consument moet er blind op kunnen vertrouwen dat zijn voedsel veilig is.”