Communicatievalkuilen in relaties (Deel 1)

In deze reeks van, valkuilen in communicatie, aandacht voor het thema luisteren.

Er kan van alles misgaan in communicatie tussen jou en je vriend(in) – kind(eren) – collega(‘s) – familie. Vanaf hier noem ik ze voortaan ‘de ander’. Sowieso is het soms een hele zoektocht naar de juiste woorden die uitdrukking geven aan wat jij wilt zeggen. Daarbij moet die ander de bereidheid tonen om naar je te luisteren. Klinkt allemaal logisch maar is niet altijd vanzelfsprekend.

Communicatievalkuilen in relaties

Relaties, vooral liefdesrelaties, lopen soms diepe krassen op doordat er niet of nauwelijks wordt gecommuniceerd en de kwaliteit van aandacht soms ver te zoeken is. Ik ken ook maar zeer weinig mensen die een goed werkende strategie inzetten. Bij communicatie heb je altijd te maken met meer dan één persoon waarvan je er slechts eentje enigszins onder controle hebt, namelijk jezelf.

De eerste valkuil waar ik vandaag aandacht voor vraag is: vroegtijdig afhaken. Hoe vaak merk je bij jezelf dat je allang bent afgehaakt terwijl de ander nog volop met zijn verhaal bezig is? Misschien omdat het onderwerp je niet interesseerde, of omdat je nog een heleboel andere dingen te doen had? Het kan ook zijn dat iets in het verhaal je raakte waarin je werd meegezogen. Misschien voel jij je aangevallen en onderbreek je de ander om hem van jouw gelijk te overtuigen?

Zodra er onenigheid is tussen kinderen hoor je vaak dat ze gaan schreeuwen, en soms loopt dat uit op vechtpartijtjes. Misschien is er ook een kind bij dat zo overweldigd raakt om vervolgens in een hoekje weg te kruipen. Hoe reageer jij, nu je ouder bent? Misschien schreeuwen jullie tegen elkaar en slaan met de vuist op tafel waardoor je niet meer in staat bent te horen wat jullie te zeggen hebben. Het tegenovergestelde kan ook waar zijn. Misschien hou je je stil en verdrink je in gevoelens van onmacht en frustratie. Ik zie mensen ook weleens heel demonstratief hun stoel naar achteren schuiven terwijl ze opstaan, om vervolgens de kamer uit te lopen en de deur achter hun dicht te slaan. Soms wordt er dan dagen, weken, maanden, jaren niet meer tegen elkaar gesproken. Iets wat klein begon is dan ineens heel groot geworden.

Hoe goed ken jij jezelf?
Ben jij een goede luisteraar? Hoe reageer jij wanneer jij iets aan het vertellen bent en merkt dat anderen niet naar jouw verhaal luisteren of jouw verhaal overnemen? Ben je geneigd confrontaties uit de weg te gaan en hou jij je daarom stil?
Leer jezelf kennen. Sta ook eens stil bij de vraag of je het gevoel hebt dat de ander je begrijpt? Overigens niet met als doel om met de vinger naar de ander te gaan wijzen.

Op de een of andere manier lijkt écht luisteren naar elkaars verhaal best nog wel moeilijk te zijn. Niet alleen als geliefden onder elkaar maar ook in het gezin, vrienden, op je werk, noem maar op. Iets wat je hierbij kan helpen is de ‘Indian talking stick’. De laatste jaren zie ik hem steeds vaker opduiken in vergaderingen, tijdens trainingen en in cursussen. Wat velen echter niet weten is dat je hem ook gewoon in je huiselijke kring kunt gebruiken en een waardevol instrument kan zijn. Iedereen krijgt een stem, iedereen heeft een verhaal te vertellen. Het stille kind net zozeer als de grote bullebak. Met de praatstok kun je tot elkaar brengen.

Tip: De Indian ‘talking stick’.
Indiaanse praatstok

Wanneer je hem in huiselijke kring gebruikt gaat het over:

• Iedereen zijn verhaal laten doen
• Vrijuit kunnen spreken
• Aandachtig luisteren
• Respect en vertrouwen

Diegene die de stok vasthoudt heeft het woord. De rest is stil. Hun rol is alleen maar aandachtig luisteren er zijn geen (ver)oordelen. Wel mogen er aan het einde vragen worden gesteld, om te checken of je het goed hebt begrepen. De stok wordt pas aan de volgende doorgegeven wanneer de spreker helemaal klaar is met zijn verhaal en zich begrepen voelt. Hieraan is geen tijdslimiet verbonden. Het gaat hier niet over eens- of oneens worden, of over jouw schuld of mijn schuld. Het gaat hier over je verhaal naar buiten kunnen brengen zoals jíj het hebt beleefd, zoals het voor jou voelde. Het gaat over vertrouwen, respect en begrepen worden.

Het helende effect van deze methode is dat vertrouwen, wederzijds begrip en respect groeit. Iedereen komt aan het woord en kan vrijuit spreken. Je leert jezelf hierdoor steeds beter kennen door hardop te vertellen wat er in je leeft. Je komt je eigen automatische reacties tegen ook wanneer je naar verhalen van anderen luistert. Je luistervaardigheden worden steeds verder ontwikkeld en je gaat stilaan begrijpen wat het werkelijk betekent om het niet met elkaar eens te hoeven zijn en elkaar en toch begrip te kunnen hebben voor elkaar.

Een paar momenten waarop je de talking stick zou kunnen gebruiken zijn:

• Hoe was je dag vandaag? Kinderen kunnen al vanaf hele jonge leeftijd meedoen. Leuk is het om samen een talking stick te maken.
• Wanneer er iets belangrijks te bespreken is en je ieders mening wilt horen.
• Wanneer er onenigheid is.

In plaats van een talking stick gebruik ik ook andere dingen. Het ligt eraan waar ik op dat moment ben en wat er voorhanden is. Soms gebruik ik een steen die ik ergens heb gevonden op een van mijn reizen, een veer die ik tegenkwam. Maar je kunt ook gewoon een ander object kiezen zoals een pen of een bloem.

Praktische Mindfulness
Voor de eerste keer starten we met een cursus Praktische Mindfulness waarin dit en andere thema’s aan bod komen. Een combinatie coaching en Mindfulness. Neem contact met me op wanneer je geïnteresseerd bent. Let wel, dit is geen Mindfulness training.

Ben je op zoek naar een gediplomeerde coach bekijk dan mijn profiel op coachfinder.

Lisette

Actueel
10 februari activiteit ONT-moeten.
12 februari start cursus Praktische Mindfulness

In de rubriek ‘Mindfulness’ schrijft Lisette Poell over haar werk in de praktijk ‘Jij bent Oké’. Ze geeft tips hoe Mindfulness te integreren is in het dagelijks leven. Lisette is gediplomeerd coach/counselor en Mindfulness Based Cognitive Therapist/trainer. Naast (digitale) coaching geeft ze trainingen en workshops op het gebied van Mindfulness, communicatie en intuïtief schrijven. Ze werkt vanuit verschillende locaties. In haar werk betrekt ze, waar mogelijk, de natuur. Nieuwsgierig geworden? Kijk op de website www.jijbentoke.nl  en ook op Facebook , LinkedIn en ook op Instagram. Je vindt haar ook op coachfinder, een initiatief van Psychologie Magazine. Heb je een vraag of opmerking stuur me een mail.