Interview Pascale Plusquin van Partij voor de Dieren

U bent nu statenlid voor de Partij voor de Dieren in Limburg, en kandidaat voor de Tweede Kamer. Wat is het voornaamste dat u aanspreekt in deze partij, waar wilt u zich vooral voor inzetten?

Sinds mijn jeugd voel ik me betrokken bij dierenwelzijn en milieu. De grootste uitdaging van dit moment is de aarde leefbaar te houden voor de huidige maar ook toekomstige generaties. Als politica maar ook als moeder wil ik in de Tweede Kamer opkomen voor wat kwetsbaar is, zoals mensen, dieren en natuur. 

De Partij voor de Dieren streeft naar een biologische productie van voedsel, met respect voor natuur, milieu, dierenwelzijn en volksgezondheid. De geitenhouderij is bijvoorbeeld een bedrijfstak waarbij de PvdD wat dit betreft bezorgd is. Uit recent onderzoek is namelijk gebleken dat er rond deze bedrijven een verhoogd risico is op niet alleen Q-koorts maar ook op longontsteking. Toch groeit de melkgeitenstapel in Nederland nog steeds, ondanks de bouwstop. U heeft zich de afgelopen jaren beziggehouden met de problematiek rond de geitenhouderijen. Wat is uw visie op deze bedrijfstak, welke maatregelen zijn er nodig om de gezondheidsrisico’s van omwonenden te minimaliseren en tegelijkertijd het dierenwelzijn te bevorderen?

De geitenhouderij is de laatste jaren explosief gegroeid, omdat het voor landbouwers een lucratieve sector is doordat er niet veel beperkingen zijn op het gebied van milieu- en dierenwelzijnseisen. Zo is er ontzettend veel sterfte onder jonge bokjes die vaak niet eens de slachtleeftijd van 6 weken bereiken. En dat terwijl we in Nederland nauwelijks een afzetmarkt hebben voor geitenvlees of -melk. Het merendeel van de productie is bedoeld voor de export. Er wordt dus geproduceerd voor het buitenland terwijl de omwonenden met gezondheidsklachten daar de rekening voor betalen. Eerst hebben we in 2007 de zoönose Q-koorts gehad, en sinds een aantal jaren weten we dat omwonenden van geitenhouderijen (en pluimveehouderijen) meer risico lopen op longontstekingen. Ook tijdens de Covid-19-pandemie is Noord-Limburg opnieuw een van de zwaarst getroffen regio’s in Nederland.

De veehouderij vormt bovendien een grote risico op de uitbraak en mutaties van nieuwe dierziektes. Vorige maand is in Rusland nog op een kippenboerderij een nieuwe, besmettelijke mutatie van de vogelgriep overgesprongen van dier op mens. Nederlands topviroloog Ron Fouchier waarschuwt al jaren voor de gevaren van de intensieve veehouderij. Volgens Fouchier zit Nederland vol met gastheren die virussen kunnen overdragen.  Een fundamentele omslag vraagt de moed om te stoppen met wat niet meer kan. Minder dieren, en een betere prijs voor de boeren die zelf ook gevangen zitten in het systeem dat zich tegen hen heeft gekeerd. 

De PvdD wil boeren helpen bij de omschakeling naar natuurinclusieve en/of biologische landbouw. Geldt dit ook voor biologische melkgeitenhouders, die naast de gezondheidsrisico’s voor omwonenden nu ook vastlopen door stikstofregels? 

Het stikstofprobleem is niet nieuw. Al vanaf begin jaren ’70 zijn er zoveel dieren in Nederland, dat boeren de mest van hun dieren niet meer kwijtkunnen. Het ene na het andere kabinet heeft geprobeerd met technische oplossingen en vrijwillige afspraken met de sector het probleem aan te pakken. Toch is het aantal landbouwdieren altijd maar door blijven groeien. De Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) was de meest recente list van de politiek om tóch bouw- of uitbreidingsvergunningen mogelijk te maken in gebieden waar de natuur al onder druk stond door stikstofoverschot. Partij voor de Dieren waarschuwt al sinds 2009, toen de PAS werd ontwikkeld, dat dit in strijd is met de wet. Uiteindelijk werd het plan in mei 2019 inderdaad onwettig verklaard door de hoogste bestuursrechter, waardoor alle vergunningverlening stil is komen te liggen.

Wat ons betreft wordt natuurinclusieve, zoals biologisch, landbouw de norm. Biologische boeren laten al decennialang zien hoe je de kringloop kunt sluiten en gezond voedsel kunt produceren in samenwerking met de natuur.  We zien dus dat daar de tijd rijp voor is. Afgelopen zomer hebben wij de provincie Limburg opgeroepen de kringloop en biologische landbouw te ondersteunen. En met succes! Daardoor komt er de komende jaren ruim €17 miljoen vrij voor natuur inclusieve en biologische boeren. Zo zorgen we voor een systeemverandering. Met een forse krimp van het aantal dieren in de intensieve veehouderij krijgen lokale natuurinclusieve boeren weer een perspectief. Overigens komt er dan ook weer ruimte vrij voor woningbouw, natuur en de energietransitie.

Twee jaar geleden was er sprake van een opmerkelijke coalitie in de provincie Overijssel: het CDA en de Partij voor de Dieren dienden samen een amendement in om de groeistop op de geitenhouderij aan te passen. Ze wilden ruimte voor geitenhouders om de bokjes zelf af te mesten. Een voorbeeld van een pragmatisch compromis tussen toename van het aantal melkgeiten en verhoging van het dierenwelzijn. Wat is er volgens u nodig om een vruchtbare samenwerking tussen PvdD en andere politieke partijen in Limburg tot stand te brengen? 

In Overrijssel heeft mijn collega samen met het CDA inderdaad een amendement ingediend. Hierdoor kunnen bokjes op een biologische geitenhouderij zelf opgroeien volgens de biologische standaard. Dat is een heel goed alternatief. Het betekent minder gesleep met jonge dieren en een afname van de bokjessterfte.

Bij ons in Limburg is het CDA nog niet zover. In 2017 dienden wij al een motie in voor een geitenstop. Om zo de volksgezondheid zwaarder te laten wegen dan de individuele belangen van de geitenhouders. Toen stemden VVD en CDA tegen, maar ook links/progressieve partijen als SP en D66. Een jaar later stemden alleen nog het CDA en PVV tegen. En weer een jaar later, in 2019, CDA, VVD, FvD.  We werken dus met het overgrote deel van de partijen samen. Alleen het CDA stemt dus consequent tegen de gezondheid van de omwonenden. Ook de subsidie van €17 miljoen voor kringlooplandbouw kwam tot stand door samenwerken met andere partijen. In die zin zien we wel dat meer partijen onze standpunten steunen.

Het is al langer bekend dat in plattelandsgemeenten met veel intensieve veehouderij meer longontstekingen voorkomen, met name in de directe nabijheid van veehouderijen, dus binnen een straal van 1 à 2 km. Dus de problematiek rond geitenhouderijen is niet bepaald uniek, en maakt de weg naar een duurzame en gezonde toekomst in ons dicht bevolkte land niet eenvoudig. Wat is er volgens u in de kern nodig om de veehouderij perspectief te kunnen bieden?

We produceren driekwart voor het buitenland, terwijl we in Limburg en de rest van Nederland met een enorme hoeveelheid mest, slechte luchtkwaliteit en gezondheidsrisico’s blijven zitten. Tegelijkertijd importeren we voedsel wereldwijd. De PvdD heeft een leidende rol tegen de vrijhandelsverdragen die een ramp zijn voor onze Nederlandse boeren. Met een krimp van de veestapel, geen import van voedsel dat we zelf kunnen produceren en een lokale productie ontstaat er een beter perspectief voor boeren. De boer zit zelf ook in de gevangen tussen supermarkt, banken en groothandels, in een ratrace naar de bodem. Dat moet anders en dat vraagt om totaal ander beleid. 

Bovendien worden in Nederweert de Europese fijnstofnormen al jaren overschreden. Ook de intensieve landbouw speelt hier een rol in. Deze overschrijding heeft gevolgen voor de volksgezondheid. Te veel fijnstof kost ons gemiddeld een jaar van ons leven. Daarom heb ik de provincie al 3x opgeroepen om hier haar verantwoordelijkheid voor te nemen en iets aan te doen. Maar niet alle partijen willen hieraan meewerken.

Van oudsher zijn in Weert, en zeker in Nederweert veel boerenbedrijven gevestigd. Deze boeren zijn veelal met hart en ziel in hun bedrijf werkzaam, en hebben daarbij ook oog voor dierenwelzijn en biodiversiteit. Veel van deze hardwerkende mensen zullen de ideeën van de PvdD vaak als (economisch) bedreigend zien. Hoe kijkt u aan tegen samenwerking met de boeren om uiteindelijk een win-win situatie te bereiken, wat denkt u dat er nodig is om boeren te winnen voor de visie van de PvdD? 

Wekelijks stoppen er 5 à 7 boerenbedrijven omdat ze klem zitten tussen banken, LTO en supermarkten. En dat terwijl het aantal dieren in de intensieve veehouderij duizelingwekkend gestegen is. Dan klopt er iets niet. Dat is het gevolg van decennialang wanbeleid van CDA en VVD die dit mogelijk hebben gemaakt. Geen wonder dat boeren ontevreden zijn over hun voortbestaan.

Een groeiende groep boeren heeft zich inmiddels aangesloten bij de Caring Farmers. Deze groep roept juist op om op een partij als de PvdD te stemmen. Wij voeren immers de strijd tegen vrijhandelsverdragen aan, die een nog grotere bedreiging voor Nederlandse boeren vormen. We zien inmiddels dat de steun voor die vrijhandelsverdragen afneemt. Het vrijhandelsverdrag Mercosur (met Zuid-Amerikaanse landen, red.) is daardoor van de baan geschoven. Nederlandse boeren zijn hier juist bij gebaat.

De tijd voor verandering is daarom nú. Meer van hetzelfde krijg je als boeren weer stemmen op partijen als CDA, VVD of wetenschap ontkennende partijen als FvD en PVV. En juist dat is de race naar de bodem. Een gezonde, duurzame landbouw is mogelijk als we de natuurlijke kringlopen herstellen en we boeren met z’n allen een eerlijke prijs betalen voor hun producten. Dat is waar Partij voor de Dieren voor staat. 

Door Partij van de Dieren