Hieronymus en Antonius, de twee heiligen van Weert
Het jaar 1572 heeft enkele beroemde historische gebeurtenissen opgeleverd die prominent figureren in de canon van de Nederlandse geschiedenis. Natuurlijk de inname van Den Briel door de geuzen op 1 april, maar tegelijkertijd ook de marteling en moord op de later heilig verklaarden martelaren van Gorcum waaronder de H. Hieronymus en de H. Antonius, minderbroeders franciscanen uit Weert. In de beschrijving van wat zich in 1572 afspeelde kunnen wij onze tijd herkennen.
Lezing twee heiligen Weert
In het koor van de paterskerk een lezing over de enige twee heiligen uit Weert die 450 jaar geleden werden vermoord. Vrijdag 8 juli, Paterskerk Biest 43 in Weert. Aanvang 14.00 uur. Toegang gratis.
Gerard Heesterbeek, ofm | minderbroeder franciscaan
Wat gebeurde er op 9 juli 1572 in de Turfschuur in Brielle: negentien religieuzen, waaronder 11 minderbroeders-franciscanen waarvan er twee uit Weert en omstreken, Hieronymus en Antonius, werden opgehangen door de Geuzen, die op 1 april 1572 Brielle hadden ingenomen onder aanvoering van Lumey. De geschiedenis van deze martelaren, die wij kennen als de Martelaren van Gorcum, vond plaats in de beginjaren van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648), een strijd van de Noordelijke Nederlanden tegen Spanje, dat onder leiding van de hertog van Alva een schrikbewind voerde. Alva, in navolging van de zeer katholieke Spaanse koning Philips II, ging zwaar tekeer tegen alles wat maar protestant was. En de protestanten op hun beurt, onder leiding van de Geuzen van prins Willem van Oranje, bestreden de katholieken. De Beeldenstorm uit 1566 (de eerste in het huidige Nederland vond plaats in de Paterskerk in Weert) is daarvan een sprekend voorbeeld. Kloosters werden gesloten en priesters en religieuzen werden vervolgd of vermoord. Zij werden voor de keuze geplaatst: de vrijheid of de galg. Blijf je trouw aan de paus en blijf je geloven in de aanwezigheid van de Heer in de Eucharistie, dan wacht je de galg. Zo niet, dan ga je vrij uit.
Peter Korten | voorzitter geschiedkundig genootschap de Aldenborgh
Op zaterdag 29 juni 1867 is de heiligverklaring van de Martelaren van Gorcum. Het zou het startpunt worden van het Rijke Roomsche leven in Weert. Enkele Weertenaren reisden in dat jaar zelfs af naar Rome en waren getuigen van de heiligverklaring. Het was een Weertenaar in Rome die de drijvende kracht was achter deze heiligverklaring. In ons land werden de gebeurtenissen in Rome op aanzienlijk meer bescheiden wijze door de katholieken gevierd. Nederland was immers een protestants land. Niet voor niets hadden de bisschoppen zich terughoudend opgesteld tijdens het proces van heiligverklaring.
Bart Maes | erfgoedbewaarder
Bij de herdenking in 1917, vijftig jaar later, liet bisschop Callier van Haarlem weten dat er vanwege de tijdsomstandigheden (Eerste Wereldoorlog, 1914-1918) afgezien zou worden van grootse feesten.
Er waren in Weert wel degelijk feestelijke activiteiten, zoals een ‘viering en huldiging der Nederlandse martelaren’ een lange ‘optocht van Roomse mannen en vrouwen’ gehouden. De harmonie speelde processiemuziek. Langs de route stonden honderden belangstellenden. Er wordt een reeks met historische foto’s gepresenteerd van het gouden jubileum van de Martelaren van Gorcum in Weert. In de hele binnenstad en langs de onbebouwde singels vindt een grote processie plaats. De foto’s laten de processie, praalwagens en een rijk versierde stad Weert zien. Je ziet opnames die in verschillende straten werden gemaakt.
Ook wordt er aandacht besteed aandacht aan het altaar van de twee martelaren van Gorcum dat in 1922 in de Paterskerk werd geplaatst. Het laatste ontwerp van de beroemde architect Pierre Cuypers. Het altaar was een geschenk van de Weerter bevolking ter gelegenheid van het 350ste stervensjaar van hun marteldood.
Na afloop wordt door pater Gerard Heesterbeek een kapelletje ingezegend achter het hoogaltaar in het koor om de herinnering aan de twee Weerter Martelaren in ere te houden. Daarna krijg je een flesje speciaalbier aangeboden ‘Martelaren bloed’ dat voor deze gelegenheid is gebrouwen.
1 Reactie
Altijd weer die kletskoek over Willem van Oranje.Die man had een vorstelijk inkomen doordat hij en zijn kompanen – de Hoge Adel – de Spaanse Nederlanden bestuurden namens de Spaanse koning, die op zeker moment op het idee kwam dat dat allemaal veel goedkoper ging als door hem benoemde ambtenaren dat werk over zouden nemen en daarbij vertrouwde hij – terecht bleek later – lieden van het slag van Willem van Oranje niet die in zijn ogen veel te zacht omsprongen met die ketterse Protestanten en dat kon hij als verstokt – zeg maar fanatiek – Katholiek natuurlijk niet goedkeuren.Willem en kompanen zagen dat – terecht natuurlijk – als broodroof ook al omdat hun functies voor veel geld gekocht moesten worden – van ik neem aan de Spaanse koning – dus je moest een flinke som neertellen voor een bestuursfunctie en het duurde jaren voor je “winst” ging maken.Rijke Hollandse kooplieden moesten dat ophoesten en Willem en kompanen wisten die er van te overtuigen dat het goedkoper was huursoldaten te betalen om tegen de Spaanse koning te vechten dan – weinig – belasting te betalen aan de Spaanse koning en – veel – aan hen, de hoge Adel.Als kers op de taart zouden ze onafhankelijk worden van Spanje en konden ze hun eigen (handels)politiek bedrijven, waar de Hollandse kooplieden wel oor naar hadden en voilà de Onafhankelijkheidsoorlog (later Tachtigjarige Oorlog genoemd) met Spanje was geboren en de Protestanten konden gewoon hun eigen religie aanhouden en waren verlost van Katholieke bemoeizucht, maar dat was bijzaak : het ging in de eerste plaats om de knikkers (geld) want als dat soort lui (kooplieden) moeten kiezen tussen hun Ziel en Geld verliest de Ziel altijd.Samengevat hebben we dus nu een koningshuis – waar ik persoonlijk geen bezwaar tegen heb – omdat een verre voorouder (voorgenoemde Willem) vrekkige kooplieden er van wist te overtuigen dat het goedkoper was huursoldaten te betalen om tegen de Spaanse koning te vechten dan belasting aan hem (en voorgenoemde Willem en kompanen) te betalen en die huursoldaten moeten natuurlijk aangevoerd worden en gezien het feit dat Willem en kompanen werkloos waren én militaire ervaring hadden, zoals het alle lieden behorende tot de Adel betaamde, zouden zij dat werk wel willen doen tegen een goede vergoeding natuurlijk en gezien het feit dat Hollandse kooplieden toen al goudgeld verdienden zal die vergoeding wel vorstelijk zijn geweest en de daarop volgende oorlog was bloederig en wreedheden werden door beide zijden bedreven terwijl de havens van Holland volstroomden met goederen van over de hele wereld en de kooplieden rijker en rijker werden en op den duur niemand meer wist waarover het ging.Dat werd overgelaten aan latere historici, die natuurlijk hun eigen draai aan de gebeurtenissen gaven en ineens zagen we – eeuwen later – woorden als “Vader des Vaderlands” voorbij komen en “Vrijheidsoorlog”.Kletskoek, het ging gewoon om de pegels (geld) en godsdienstvrijheid en onafhankelijkheid was meegenomen maar is nooit de échte reden voor de Tachtigjarige Oorlog geweest al zal dat voor veel – bijna allemaal – mensen moeilijk te verteren zijn.