Een suikerverslaving is duizend maal erger dan cocaïne is een welbekende uitspraak. Er zijn hele netflix-documentaires die dit bevestigen. En wat maakt jou dan een suikerjunkie? Of zijn we het allemaal en moeten we een sugarcleansing (bestaat dat uberhaupt) ondergaan?
IMPACT Performance Gym
Om antwoord op deze vraag te kunnen krijgen zal je eerst moeten weten wat een verslaving is! Volgens wikipedia is een verslaving een toestand waarin een persoon fysiek en/of mentaal van een gewoonte of stof afhankelijk is, zodanig dat hij/zij deze gewoonte niet, of heel moeilijk los kan laten. Als het lichaam deze stof of gewoonte moet loslaten kunnen er ernstige ontwenningsverschijnselen optreden bij de betreffende persoon (1).
De hersenen spelen een grote rol bij verslaving. Stoffen als nicotine, alcohol en drugs hebben hier direct invloed op. Dit komt door de werking van deze stoffen op de zenuwcellen van de hersenen en de neurotransmitters. Vaak wordt hierbij het beloningssysteem geactiveerd door de aanmaak van extra dopamine. Het fijne gevoel wat hierbij ervaren wordt wil men vaker en zodoende gaan mensen ook vaker gebruiken. Een bijkomstigheid is echter dat door het gebruik van deze stoffen, de zenuwcellen in de hersenen veranderen. Ze worden minder gevoelig voor de neurotransmitters dopamine, maar ook andere stoffen, waardoor er meer nodig is om hetzelfde effect te creëren. Met andere woorden, het tolerantievermogen gaat omhoog.
Nu dit duidelijk is kun je het antwoord gaan zoeken op de vraag uit de titel. Net als alcohol en drugs beïnvloedt suiker het beloningssysteem. Óók suiker zorgt voor afgifte van dopamine. Er is echter toch een groot verschil tussen deze twee. Suiker heeft geen invloedt op de neurotransmitters, waardoor er geen ontwenningsverschijnselen plaatsvinden wanneer er gestopt wordt met het gebruik van suiker (compleet stoppen met suiker is overigens onmogelijk) en er is niet steeds meer nodig om hetzelfde gevoel te ervaren (2, 3).
Fysiologisch gezien bestaat een suikerverslaving niet. Het eten van veel suiker is gewoontegedrag dat aangeleerd is door conditionering van prikkels die met suiker te maken hebben. Dit voldoet niet aan de criteria van ‘afhankelijkheid van een middel’ zoals deze verwoord is door de World Health Organisation (WHO)
Aangezien suiker de afgifte van dopamine stimuleert is het niet vreemd dat mensen spreken van een suikerverslaving. Alleen doet het consumeren van vetrijk eten, luisteren naar muziek of het lezen van een goed boek dit ook. Maakt dit een verslaving? Nee!
Dit is overigens geen vrijbrief voor overmatige suikerconsumptie. Suiker is slecht voor je tanden. Althans, technisch gezien is dit niet helemaal juist; suiker voedt de bacterie in de mond die zorgt voor tandbederf. Het is dus de bacterie die hier voor zorgt. Suiker leidt vaak ook tot een ongezonde verdeling van je macro (koolhydraten, vetten en eiwitten) en micro (vitamines en mineralen) nutriënten, met alle gevolgen ten koste van je gezondheid van dien!
Roeg Kuijpers
(Top) sportcoach, diëtist en CrossFit lvl1 trainer. Kijk op de websites van IMPACT Performance Gym en Activate Personal Training & Coaching.
Bronnen
3 Reacties
Wat is het doel van dit betoog?
Ik denk dat je toch wel kunt stellen dat suiker heel slecht voor je is. Met minder suiker ben je veel gezonder. Of het dan technisch gezien geen verslaving is lijkt mij dan niet heel belangrijk.
Veel mensen hebben de neiging om suiker te blijven eten zodra ze eenmaal begonnen zijn. Het dan verslavend noemen slaat de plank niet helemaal mis lijkt mij zo.
Tip: luister de podcast “topfit suikervrij” (o.a. op spotify). Niet altijd even wetenschappelijk onderbouwd maar over het algemeen heel interessant en informatief.
Beste Jim,
Dank voor je reactie op mijn blog.
Om gelijk antwoord te geven op jouw eerste vraag is dat ik duidelijk probeer te maken dat een veel gemaakte claim als ‘suiker is verslavend’ niet juist is. Ik ben het met je eens dat het verslavende kenmerken heeft, maar dat maakt het nog niet verslavend.
Ik ben het per definitie niet met je eens dat suiker slecht voor je is. Een teveel aan (geraffineerde) suiker wel, maar dit is maar één onderdeel van een veel breder spectrum. Suiker in zijn algemeenheid is onderdeel van een gezond voedingspatroon. Denk aan koolhydraten (ofwel suiker) uit brood, pasta of fruit.
Ik ben goed bekend met Lieke de Bever (topfit suikervrij). Sterker nog, wij zijn oud collega’s. Het stoort mij dat ze een fanbase op heeft gebouwd met onjuiste claims. Als voorbeeld, het is onmogelijk om (compleet) suikervrij topfit te zijn. Als ik haar een aantal kritische vragen stel hierover geeft ze niet thuis.
Mocht je hier verder nog met mij over in gesprek willen gaan kun je hieronder reageren of mij een berichtje sturen via de website impactgym.nl/contact
Groet Roeg Kuijpers
Duidelijk verhaal / toelichting.
Mijn punt is en blijft wel een bezwaar tegen het hoge “clickbait” niveau van de titel en de mogelijk verkeerde conclusie die mensen kunnen trekken.
Je geeft aan dat:
“Een teveel aan (geraffineerde) suiker wel, maar dit is maar één onderdeel van een veel breder spectrum. Suiker in zijn algemeenheid is onderdeel van een gezond voedingspatroon. Denk aan koolhydraten (ofwel suiker) uit brood, pasta of fruit.”
Dat begrijp ik, maar ik denk dat 99% van de mensen bij de term suiker alleen aan geraffineerde / toegevoegde suikers denken.
Daarmee is de titel dus erg misleidend en geeft wellicht een verkeerde indruk.
Het zou jammer zijn dat mensen gaan denken dat geraffineerde / toegevoegde suikers goed voor je zijn.
Ik ben het overigens met je eens dat Lieke (zeker in de latere podcasts) te vaak het e.e.a. niet wetenschappelijk bekijkt maar op haar onderbuikgevoel werkt …