Puzzelen met je voorouders

In de vizierrubriek laten we regelmatig Nederweerter stamboomonderzoekers aan het woord om iets te vertellen over hun hobby. Iemand die zich stevig in die materie heeft vastgebeten is Ton Bongers en hij vertelt over zijn voorgeslacht en hoe hij daar onderzoek naar doet.

Vizier op Nederweert

Verdiepen
Toen ik jong was lag mijn interesse naar mijn voorouders nog heel ver weg. Nu ik zelf al op leeftijd ben, begin ik het steeds interessanter te vinden en komen er bij mij vragen op als: Wie zijn mijn voorouders? Hebben ze altijd in de buurt gewoond? Zijn het altijd boeren geweest? Daarom ben ik me gaan verdiepen in mijn stamboom.

Bronnen
Waar ik al meteen tegen aan liep is dat het een nadeel is als je er op latere leeftijd aan begint dat je dan natuurlijk veel minder bronnen hebt om navraag bij te doen. En als je voorouders geen buitensporige dingen hebben gedaan kom je natuurlijk ook minder aanknopingspunten tegen. Ikzelf ben nu een paar jaar bezig met de stamboom van mijn ouders en voorouders van de familie Bongers–Verboogen.

Tolheuvel
Zo kwam ik er achter dat mijn voorouders van Bongers vanaf 1709 hebben gewoond op het adres B46 daarna Heijsterstraat 8 genaamd (deze boerderij is inmiddels afgebroken). Twee kinderen zouden vanaf Pasen 1739 voor 6 jaar op de boerderij Beiermanshof, gelegen op de Tolheuvel, Heijsterstraat B48/B49 hebben gewoond.

Familie Gijsen
Vanaf 1770 hebben 3 generaties Bongers op de boerderij Gieëze, Heijsterstraat B75 het huidige Boeket 16 gewoond. Een boerderij die in de middeleeuwen bezit was van de familie Gijsen en daarom zo heette in het dialect. Overigens niet te verwarren met de gelijknamige boerderij in Roeven nabij Sluis 15. De laatste Gijsen, Geurt genaamd, droeg de hoeve in 1758 over aan zijn schoonzoon Giel Caris en zo verdween de naam Gijsen als eigenaar. De boerderij Gieëze was qua omvang iets bovengemiddeld voor Nederweerter begrippen. Ze telde een omvang van 5 ½ boender, dus zo’n 4 ha.

Overzichtelijk
De eerste generatie die er kwam wonen was Bartolomeus Bongers (als zoon van Antonius Bongers en Anna Clephas. Die laatste stamde uit een bekende molenaarsfamilie). Bartolomeus trouwde op 7 mei 1770 en trok in bij Anna Catharina Caris (ook genaamd Verriet). Tussen 1773 en 1780 werd Bartolomeus Bongers ook eigenaar. Daarna ging het goed over op zijn zoon Antonius Bongers die in 1798 trouwde met Gertrudis Ghielen. Uit de derde generatie was het de jongste zoon Henderik Bongers die trouwde met Anna Geertudis Peeters. Een dochter Joanna Maria Bongers trouwde later met Petrus Joannes Geraerts. Diens zoon Antonius Geraedts (Gieëze Toon) was getrouwd met Anna Geertrudis Feijen waarvan weer een dochter Aldegonda Geraedts trouwde met Joannes Andreas Hubertus Stienen. Kunt u het nog volgen? In een stamboom heb ik alles overzichtelijk bij elkaar gezet.

Koperteut
Maar niet iedereen bleef werken op de boerderij! Een zekere Petrus Bongers zoon van Bartolomeus Bongers en een zekere Catharina Caris is op avontuur gegaan als handelaar naar Duitsland. Hij vroeg in 1794 bij het Nederweerter gemeentebestuur een paspoort aan voor een reis naar Grooten Aldermissen (Algermissen) bij Hildesheim in de Duitse deelstaat Nedersaksen. Hij was waarschijnlijk een koperteut want hij ging er volgens zijn paspoort naar toe “in de handelschap van coper”.

Normaal postuur
Het mooie van de aanvraag van zijn paspoort in Nederweert is dat er zijn lichaamslengte in vermeld staat. Die bedroeg 5 voet en 1 duim (wat overeenkomt op 1,55 meter). Verder staat in het paspoort van de 29-jarige Petrus Bongers ook vermeld hoe hij er uit zag: “middel maetige dickte ende gesontheijdt, bles agtige en bruinsige haier, blanck van tronij en redelijcke dickte” (normaal postuur, gezond, bruin haar en een haarlok die over zijn gezicht hangt, een wit gezicht van normale omvang).

Schilders
Er waren ook schilders in de familie. Een zekere Henricus Bongers is naar Hamont verhuisd en daar in 1898 getrouwd. Hij was huisschilder en verver van beroep, evenals zijn vader. Ik hoorde onlangs dat zijn kinderen hun vak geleerd hebben op Stokershorst in Nederweert. Als vader Bongers hen naar Nederweert bracht, bleef hij overnachten bij “Siem” aan de kerk.

Weert
Ik ging er van uit dat mijn voorouders generaties lang in Weert op Laar hadden gewoond, er lagen daar 2 boerderijen naast elkaar die beide de boerderijnaam “Meisters” hadden. Naar een van de boerderijen Laar 76 Laarderweg 80 (nu Boeketweg 20) is Leonardus Bongers gehuwd met Wilhelmina Mooren in 1860 verhuisd vanuit Nederweert.

Moeders kant Anna Verboogen
De voorouders van mijn moeder komen uit Asten in Noord-Brabant (aan de Wolfsberg) en zijn via Klein Leuken, Hushoven, Boeket C5, later Herstraat 270 (nu Aan het Ven 11) en van daaruit zijn later verhuist naar de Arishoek op Roeven. Haar man Johannes Hubertus Verboogen is op 53-jarige leeftijd in 1932 overleden aan de gevolgen van een ongeluk met paard en wagen. Er komen meerdere takken van de familie Bongers voor in Nederweert maar deze zijn niet gekoppeld aan mijn stamboom. Maar ik probeer deze wel uit te werken en als ik iemand met de naam Bongers tegen kom dan voer ik die gegevens in om zo een goed mogelijk overzicht te houden.

Facebook
Zo’n stamboom uitzoeken is een hele puzzel de gegevens van voor 1920 zijn redelijk makkelijk te vinden op diverse websites, zoals Aezel en Wie was Wie, en natuurlijk in boeken van de historie van Nederweert en omgeving. Maar dan kom je er achter dat de spelling en schrijfwijze niet altijd overeenkomen met wat je zoekt. Dus je loopt regelmatig vast en hebt vragen waar je antwoord op zou willen hebben. Hiervoor kun je onder andere terecht op de site en Facebook pagina van Vraag- en antwoordgroep van Nederweerts Verleden en Facebookpagina van Je bent pas Nederweertenaar als je…

Interessant
Het is natuurlijk mooi als je de gegevens van de stamboom kunt aanvullen met prentjes, oude foto’s en oude kranten berichten die je kunt vinden op de site van Delpher. Het is gewoon heel erg interessant om je te verdiepen in de tijd waarin de voorouders hebben geleefd.

Ton Bongers

De Erfgoedgemeenschap Nederweert is het collectief van vier organisaties die actief zijn op erfgoedgebied in Nederweert: Stichting Geschiedschrijving Nederweert (SGN), Stichting Regionaal Archeologisch Bodem-Onderzoek (STRABO), Geschied- en Oudheidkundig Genootschap De Aldenborgh en Stichting Cultuurhistorische Publicaties voor de regio Weert. Hun doel is het stimuleren van de belangstelling voor, en het behoud van erfgoed in de gemeente Nederweert. Door middel van lezingen, excursies en publicaties. Daarbij wordt ook het zogenaamde immateriële erfgoed niet vergeten, zoals genealogie, historische tradities en folklore.