De provinciale media vonden het in 1950 spectaculair nieuws, en dat was het ook: de vondst van de boomstam van een eikenboom van reusachtige afmetingen in het veen van Ospelse Peel. Een piepklein stukje van de boom bleef bewaard en is onlangs wetenschappelijk onderzocht door de Universiteit van Groningen. Daaruit blijkt dat de ‘reuzenboom’ van zeer hoge ouderdom is. Het stukje hout wordt namelijk gedateerd in het jaar 370 na Christus, dat is in de nadagen van de Romeinse tijd.
Geschiedenis Ospel
Diep verzonken
De ‘reuzenboom’ was gevonden in een turfveld van Graad van Deursen. Hij lag diep verzonken in het veen van de Ospelse Peel, even ten oosten van het Buitencentrum De Pelen in Ospel. Dagblad Maas- en Roerbode publiceerde op 14 oktober 1950 een klein artikel met als kop ‘Merkwaardige vondst in het veen’. Daarin werd kort melding gemaakt van de vondst van een 20 meter lange eikenstam in het veen bij de Eerste Baan in Ospel. De boom was door houtzagerij Coppen uit Weert verwijderd en naar de zagerij vervoerd. De gebeurtenis trok veel bekijks trok en werd gadegeslagen door jong en oud.
Nieuwe details
Weer een week later schonk de Maas- en Roerbode uitgebreider aandacht aan de vondst. Er verscheen een foto van de boom terwijl die op een vrachtwagen lag en op 27 oktober verscheen een artikel met veel nieuwe details. Daarin werd onder andere genoemd dat de boom volgens de jaarringen een leeftijd van ongeveer 200 jaar had bereikt. Graad van Deursen werd als vinder genoemd en de boom had zich op 1,80 m diepte in het veen bevonden. De lengte van de stam was 15 m en in de kruin bevond zich een zijtak van 4 m.
Stijlmeubelen
Omdat de boom zo groot was en in het waterige veen lag, kostte het nogal moeite om hem op het droge te krijgen. Ter plaatse werd de boom in twee delen gezaagd en vervolgens duurde het nog twee dagen voordat de helften op het droge lagen. Men berekende dat de boom ongeveer 8 kubieke meter eikenhout bevatte, van uitstekende kwaliteit. De bedoeling van de opkoper (houtzagerij Coppen) was dan ook om het hout te verkopen voor de fabricage van ‘artistieke stijlmeubelen’. Met een deel van het hout werd door timmerman Jean Bruekers het interieur van notariskantoor Biezenaar ingericht.
Vernatting
In de tijd dat de boom in Ospel groeide, was het veen nog in ontwikkeling en moet het een bosrijke omgeving zijn geweest. Door de vernatting en stagnerend water, ontstond er in de terreindepressies een niet te stuiten groei van veenmos. Bomen konden het in die sponsige en natte omgeving niet volhouden en legden het loodje. Omgevallen in het water werden de bomen in korte tijd helemaal ingekapseld door water en veenmos, die veranderde in turf. In die zuurstofarme omgeving bleef het hout geconserveerd en daaraan is het behoud van de Ospelse ‘reuzenboom’ te danken.
Gouden helm
Met die respectabele ouderdom van 370 na Christus kan de ‘reuzenboom’ zich qua leeftijd meten met de veel beroemdere vondst van de gouden helm uit de Peel. Die werd in 1910 gevonden door Gebbel Smolenaars, een turfsteker van Nederweerter geboorte. De gouden helm, die zich tegenwoordig in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden bevindt, wordt gedateerd rond het jaar 320 na Christus. De Romein die toen zijn helm verloor heeft wellicht nog een dutje gedaan bij de ‘reuzenboom’ in Ospel…
Alfons Bruekers
“De Erfgoedgemeenschap Nederweert wenst al haar lezers en sympathisanten in Nederweert, Ospel, Eind, Budschop en Leveroy een voorspoedig 2024. Wij zullen u ook in het nieuwe jaar weer blijven voorzien van interessante erfgoednieuwtjes uit de regio.”
De Erfgoedgemeenschap Nederweert is het collectief van vier organisaties die actief zijn op erfgoedgebied in Nederweert: Stichting Geschiedschrijving Nederweert (SGN), Stichting Regionaal Archeologisch Bodem-Onderzoek (STRABO), Geschied- en Oudheidkundig Genootschap De Aldenborgh en Stichting Cultuurhistorische Publicaties voor de regio Weert. Hun doel is het stimuleren van de belangstelling voor, en het behoud van erfgoed in de gemeente Nederweert. Door middel van lezingen, excursies en publicaties. Daarbij wordt ook het zogenaamde immateriële erfgoed niet vergeten, zoals dialect, genealogie, historische tradities en folklore.
Er zijn nog geen reacties geplaatst