Niet uit te leggen | tegelijkertijd uitkopen en uitbreiden van kippenbedrijven in Nederweert

Op 11 september 2024 heeft de Rechtbank Limburg uitspraak gedaan in een zaak omtrent de omgevingsvergunning voor de bouw van pluimveestallen in de gemeente Nederweert. De rechtbank verklaarde het beroep van omwonenden tegen de verleende vergunning ongegrond.

Tegelijkertijd uitkopen en uitbreiden

De vergunning was verleend voor het houden van 37.584 legkippen en het bouwen van twee pluimveestallen met bijbehorende voorzieningen. De eisers waren van mening dat de vergunning in strijd was met het bestemmingsplan, dat er sprake was van nieuwvestiging, en dat een milieueffectrapportage noodzakelijk was vanwege gezondheidsrisico’s. De rechtbank oordeelde echter dat er geen sprake was van nieuwvestiging in planologische zin en dat de maatregelen van de pluimveehouderij voldoende waren om nadelige milieugevolgen te voorkomen.

Wabo
De vergunningaanvraag was al in 2021 was ingediend. Hierdoor valt de beoordeling van deze vergunning onder de oude regels van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en het bestemmingsplan “Buitengebied Nederweert“, dat toen nog van kracht was.

Op 1 januari 2024 is de nieuwe Omgevingswet in werking getreden, die de Wabo vervangt. Omdat de aanvraag voor de vergunning vóór die datum is ingediend, blijft de Wabo van toepassing op deze zaak. Dit betekent dat de rechtbank de zaak heeft beoordeeld op basis van de regels die golden ten tijde van de aanvraag, waardoor bepaalde overgangsregels en nieuwe vereisten van de Omgevingswet hier niet van toepassing waren.

Daarnaast stelde de rechtbank dat de natuurtoets in de vorm van een positief weigeringsbesluit van de provincie Limburg rechtmatig was. Het besluit van de gemeente om de vergunning in stand te houden werd daarmee bevestigd.

Natuurlijk Platform heeft een ingezonden brief gestuurd.

INGEZONDEN BRIEF

De Limburger berichtte afgelopen week dat een kippenhouder op de Eindhovensebaan in Nederweert twee nieuwe stallen gaat bouwen voor ruim 37.000 kippen. De krant merkte terecht op dat dat moeilijk te rijmen is met de zeer slechte luchtkwaliteit in Nederweert. Want het zijn vooral de kippenbedrijven die daarin een grote rol spelen. De krant sloeg de spijker op de kop. De staluitbreiding is extra pijnlijk als men weet dat in dezelfde straat één pluimveehouder laatst is uitgekocht en een tweede op de nominatie staat om uitgekocht te worden. Nota bene om de luchtkwaliteit ter plekke te verbeteren. Het gaat hier om grote hoeveelheden belastinggeld.

Wethouder vertelt niet het hele verhaal
In ditzelfde krantartikel verklaart Wethouder Meessen dat deze aanvraag dateert uit 2021 en dat we tegenwoordig strengere eisen hebben voor veehouderijen. Hij suggereert daarmee dat dit tegenwoordig niet meer zou kunnen. Hij verwijst daarbij naar het gemeentelijk ‘interimbeleid veehouderij’ uit juni van dit jaar. In dat beleid is geregeld dat veehouderijen niet meer mogen uitbreiden als ze binnen 500 meter van een woonkern of natuurgebied gelegen zijn. En daarnaast moeten ze 20% minder geur en 30% minder fijnstof uitstoten. Echter, dit strengere beleid geldt alleen voor uitbreidingen waarvoor het bouwvlak moet worden aangepast. Op bestaande bouwvlakken is er echter nog veel uitbreidingsruimte. Hier gelden de strengere regels van dit interimbeleid niet. Het is dus beslist niet zo dat vanaf nu voor alle uitbreidingen strengere regels gelden zoals de wethouder suggereert.

Ook het intrekkingsbeleid snijdt geen hout
Sinds eind 2023 heeft Gemeente Nederweert ook een intrekkingsbeleid voor vergunningen die al lange tijd niet gebruikt worden. Daardoor zou verdere verslechtering van de luchtkwaliteit worden voorkomen. Maar ook dat is niet het hele verhaal. Want als de bestemming op de locatie de bestemming “intensieve veehouderij“ blijft houden, kan een willekeurige ondernemer, bijvoorbeeld iemand van elders, gewoon weer een nieuwe vergunning aanvragen voor een intensieve veehouderij. Dat blijkt wel uit de uitspraak van de rechtbank waarover De Limburger schrijft.

Meer doen dan alleen intrekken van vergunningen
Om die reden heeft Natuurlijk Platform middels een zienswijze destijds al aan de gemeente laten weten dat het intrekkingsbeleid op zichzelf niet werkt. Als je de vergunning intrekt moet je tegelijkertijd ook de bestemming van de locatie veranderen. Bovendien, en beter nog, moet de gemeente strengere uitstootnormen voor geur en/of fijnstof opstellen. Eigenlijk is dat de enige maatregel die werkelijk effectief is. Zonder sluip- en sluikwegen voor ondernemers. En zonder de grote lekstromen van belastinggeld. Het nieuwe intrekkingsbeleid is voor de bühne streng, maar stelt in de praktijk helaas weinig voor.

Schonere lucht als bijvangst van de opkoopregelingen
In het kader van schone lucht bereid de gemeente op dit moment een “programma luchtkwaliteit“ voor. In een informatiebijeenkomst zei de wethouder al dat hij niet van plan is om strengere uitstootnormen voor geur en/of fijnstof in het programma op te nemen. Dat komt later wel een keer. Daarom is dit programma ondermaats, zo denkt Natuurlijk Platform. Het “programma luchtkwaliteit“ is vooral gebaseerd op hoop. Nederweert hoopt op een grote deelname van veehouders aan de nationale opkoopregelingen en hoopt dat schonere lucht daarbij een gunstige bijvangst is. Met de mogelijk invulling van de royale uitbreidingsruimte in Nederweert, die weer averrechts kan gaan werken, wordt geen rekening gehouden. Harde doelstellingen en juridische normstellingen die verbetering van de luchtkwaliteit zeker stellen, zijn er niet. Dat is niet onbedoeld. Het is namelijk vast beleid van de gemeente om beslist géén (gezondheids)maatregelen te nemen die ten koste kunnen gaan van de belangen van de intensieve veehouderij.

1,6 miljoen euro

Het ontwerp programma wordt op 8 oktober besproken in de gemeenteraad. Die moet daarvoor 1,6 miljoen Euro beschikbaar stellen, afkomstig uit de portemonnee van de Nederweertenaren.

Otto Plantema
Natuurlijk Platform