De vergelijking van het oude en nieuwe straatbeeld is een mengeling van nostalgie, herinnering, spijt en herkenning. Voor deze aflevering van ‘Tijdreis’ ging onze vaste fotograaf Ton Frenken weer voor u op pad. Alfons Bruekers nam een duik in het archief van de Stichting Geschiedschrijving Nederweert en leverde een oude foto en het bijbehorende verhaal.
Naar Weert
De Paulus Holtenstraat draagt die naam pas vanaf 1950. Een van de weinige kunstenaars die Nederweert in de 19e eeuw voortbracht, heeft daar nu zijn naam aan verbonden. De oorspronkelijke naam was echter Weertersteeg. Via deze weg ging men vroeger via de Houtmolen, de Bengelehuuskes, Nouwe Koel en Rosveld naar Weert. En vice versa natuurlijk. Rechts op de foto zien we een hondenkar met melktuiten staan. Honden waren toen nog een veelgebruikt lastdier.
Brandstichting
Vooraan in de steeg was vroeger een brug over de voormalige Weerterbeek, die hier het wegdek kruiste. Het pand op de rechter straathoek is het stamhuis van de Nederweerter familie Schroijen. Tijdens de 80-jarige Oorlog, in het jaar 1600, werd het huis dat toen bewoond werd door David Schroijen in brand gestoken. Dat gebeurde door muitende Spaanse soldaten die het Nederweerter gemeentebestuur wilden afpersen maar nul op het rekest kregen. En de buurman, Dries Nouwen, werd als gijzelaar meegevoerd naar Hamont, waar de muiters hun hoofdkwartier hadden.
[image-comparator title=”Weertersteeg” left=”https://www.nederweert24.nl/wp-content/uploads/2018/09/Weertersteeg-oud.jpg” right=”https://www.nederweert24.nl/wp-content/uploads/2018/09/Weertersteeg-nieuw.jpg” width=”100%” classes=”hover”][/image-comparator]
Kosterswoning
In 1659 werd dat hoekhuis opnieuw door brand getroffen, waarbij alle 28 toenmalige huizen van de Kerkstraat in de as werden gelegd. Rond 1800 woonde er koster Conrard Goris, daarna waren er achtereenvolgens een schoenmakerij, klokkenmakerij en café gevestigd. In 1923 kwam er de bakkerij van Van de Warenburg (‘Zjang van Hut Jan’). Uit de zeventiger jaren en later herinneren we ons vooral nog de zaak van Korsten en de vestiging van stomerij Polkamp die in dit pand gevestigd waren.
Brouwerij
Het huis op de linker straathoek kennen we natuurlijk vooral als de oude bierbrouwerij ‘De Pelikaan’ van de familie Hobus. De stootkar met biervaten staat voor de poort gereed. Tot het jaar 1950 werd hier nog bier gebrouwen, waarna het aloude bierrecept werd overgedaan aan een Amerikaanse brouwerij. In latere jaren was er het kantoor van de Dienst Gemeentewerken gevestigd. De brouwerij werd afgebroken in 1969 en het monumentale woonhuis uit 1879 legde in 1985 het loodje ondanks (matige) protesten vanuit de gemeenteraad.
Kunstatelier
Zeer vermeldenswaard zijn ook de andere huizen op de oude foto. Het tweede huis rechts is het oude kunstatelier van de firma Scheepers, die daar rond 1850 beeldhouwwerk en houtsnijwerk vervaardigde voor de vele neogotische kerken die destijds in zuid-Nederland werden gebouwd. Een zeldzame industrie die ook veel kunstwerken in de St. Lambertuskerk heeft opgeleverd zoals de kunstig vormgegeven communiebanken en het (huidige) altaar.
Houtzaagmolen
Helemaal op het einde van de straat, bij de markante lindenboom, staat het woonhuis van de familie Coumans (later o.a. Fons Timmermans), ‘de Houtmolen’. Daar stond vanaf 1795 de eerste en enige houtwindzaagmolen die Nederweert ooit rijk was. Later werd windkracht vervangen door stoom, opgevolgd door diesel en electra. Een eeuw geleden verdween de molen uit het straatbeeld en resteert er alleen nog maar de straatnaam ‘Houtmolen’. En natuurlijk ook het historische feit dat de nationaal bekende romanschrijver Herman Maas daar woonde en in dat huis enkele van zijn meest spraakmakende sociale romans schreef. Met zijn boeken (die hem de geuzennaam ‘Groot hekelaar van kleine potentaten’ opleverden) maakte hij zich niet populair bij het gemeentebestuur. Het gevolg was dat hij met een bestuurlijk trucje werd weggestuurd van de school in Ospel waar hij onderwijzer was.
Geschiedenisboek
Zo is de Weertersteeg of Paulus Holtenstraat, net als vele andere straten in het Oude Dorp, een levend geschiedenisboek. Dankzij de foto’s uit het archief, de moderne opnamen van Ton Frenken en de historische feiten uit de collecties van de Stichting Geschiedschrijving Nederweert weer tot leven gebracht.
Alfons Bruekers
Stichting Geschiedschrijving Nederweert
Er zijn nog geen reacties geplaatst