Momenteel is men druk in de weer met de voorbereidingen voor het vervangen van de oude Brug Hulsen in Nederweert. Een attente buurtbewoner zag vorige week een tankversperring uit de oorlog tevoorschijn komen. Die lag verscholen onder het wegdek, pal tegen de brug. De man heeft vervolgens zijn vertegenwoordiger in de Gemeentelijke Erfgoedcommissie van Nederweert ingeseind. De commissie is meteen in actie gekomen.
Tankversperring
De gevonden tankversperring, ook wel aspergeversperring genoemd, is een enorme betonnen constructie met aan de bovenzijde rijen gaten. Ze werden door het Nederlandse leger reeds voor de oorlog aangelegd om een Duitse inval tegen te gaan. In de gaten konden zware stalen balken (‘asperges’) worden gezet die moesten voorkomen dat voertuigen en tanks Nederweert binnenreden. Helaas hebben ze de Duitse inval niet kunnen voorkomen…
Zeldzaam
In Nederweert werden op verschillende strategische plekken van dit soort versperringen aangelegd. Samen met de vele kazematten vormden die een bijzonder zwaar versterkte kanalenkruising, onderdeel van de Peel-Raamstelling. De meeste versterkingen zijn na de oorlog verwijderd, sommige bleven bewaard en zijn inmiddels zelfs een Rijksmonument, zoals die op Roeven bij de waterkrachtcentrale. Inmiddels zijn ze zeer zeldzaam geworden.
Waardevol
Alfons Bruekers, voorzitter van de Gemeentelijke Erfgoedcommissie, laat desgevraagd weten: “Het gebeurt niet vaak dat er nog een ‘onontdekt’ monument aan de oppervlakte komt. De erfgoedcommissie heeft het gemeentelijk apparaat gealarmeerd, met veel dank aan een oplettende burger. Dat is goed nieuws, want het getuigt van maatschappelijk draagvlak als het gaat om de zorg voor ons erfgoed. Het belang ervan is niet alleen het historisch object op zichzelf, maar ook de mogelijkheid om dit bijzonder relict uit de oorlog in te passen in de toeristisch-recreatieve projecten rondom de kanalenkruising. Bij de gemeentelijke bestuurders en ook vanuit de Raad wordt daar terecht veel waarde aan gehecht. Als commissie zijn we blij dat het gemeentelijk apparaat meteen en adequaat actie heeft ondernomen. Als Erfgoedcommissie zullen we de ontwikkelingen op de voet te volgen, want dit historische monument is een kadootje en mag wat ons betreft niet zo maar verloren gaan”.
Onderzoek
De interventie van de zeer oplettende omwonende en de Erfgoedcommissie heeft er in elk geval voor gezorgd dat er goed naar gekeken wordt en dat het object niet per ongeluk gesloopt wordt. Experts zijn momenteel bezig met het onderzoeken van het enorme object. Komende week begint de sloop van de oude brug. Of de werkzaamheden vertraging ondervinden door de bijzondere vondst is momenteel niet bekend.
Voorbeeld van een van de andere ‘asperges’, bij Brug 15. Foto uit mei 1940. In het midden (met de handen in de zak…) Jean Bruekers en rechts (met de handen op de rug….) zijn vader smid Fons Bruekers. Helemaal rechts zijn de gespitste ijzeren balken te zien. Foto: collectie Stichting Geschiedschrijving Nederweert.
7 Reacties
Ik dacht dat dir algemeen bekend was. Ik heb hier een gedeelte liggen van asperge versperring. Mooi dat dit stukje geschiedenis bewaard blijft.
Onontdekt is vreemd. Op 18 maart 1942 is er een proces-verbaal opgemaakt over de overdracht van de Nederlandse aspergeversperringen aan Rijkswaterstaat met daarin de positie van deze constructies. Dit proces-verbaal bestaat nog steeds.
Rond Nederweert zijn op de volgende locaties nog meer van deze asperge versperringen te vinden n.l. op;
– N51 16.434 E5 45.020 (Noord van sluis 15 in de rijksweg zuid)
– N51 16.280 E5 45.776 (Wessemerdijk)
– N51 16.615 E5 45.690 (Hulsenweg zuid van sluis 15) dit is degene die ”gevonden” is.
– N51 16.706 E5 45.889 (onverharde weg Zuid van Noordervaart)
– N51 16.724 E5 45.861 (Den Akker, Noord van Noordervaart)
Ook heel zeldzaam (misschien nog wel zeldzamer dan de tankversperring is de zogenaamde rivierkazemat op N51 16.769 E5 45.306 (Rijksweg Zuid). Als ik mij niet vergis is dit een van de slechts 3 intacte rivierkazematten. Nu afgesloten en slechts toegankelijk voor de vleermuizen die er nu in wonen. In totaal 5 in de buurt van Nederweert gebouwd.
M.v.g.
Zeer bedankt voor de gedetailleerde informatie en je betrokkenheid, Engelbert.
Een van de mooiste en toegankelijkste aspergeversterkingen ontbreekt zelfs nog in je opsomming en dat is die aan de zuidzijde van Sluis 15, pal naast de electriciteitscentrale. Die staat vanwege zijn cultuurhistorische waarde zelfs op de Rijksmonumentenlijst, (overigens net als tientallen andere kazematten, schuttersputjes e.d. uit de IIe WO in Nederweert).
Van de in totaal maar negen Aspergelocaties in Nederweert is die van Hulsen extra belangrijk vanwege zijn speciale vorm en combinatie met de brug en het voedingskanaal.
‘Onontdekt’ is inderdaad een vreemd woord. Dat moet je vooral zien vanuit het perspectief van beleidsmakers en vergunningsverleners. De vondst van de versterking – in tegenstelling tot vele andere zaken – stond niet op lijstjes van monumenten, kwam dus ook niet voor in de omgevingsvergunning. En in een papier- en procesgestuurd bedrijf kun je dan inderdaad wel spreken van een ‘ontdekking’. Terwijl gemotiveerde geïnteresseerden zoals jij er natuurlijk al lang van wisten. Het is net als met Amerika: Columbus heeft dat continent in 1492 ‘ontdekt’ omdat het op geen enkele kaart stond, maar toen hij aan land kwam woonden er wel al honderdduizend indianen en die wisten het al lang……
Het goede nieuws is dat het gemeentebestuur gealarmeerd is over deze vondst, en dat de sloop eventjes ‘on hold’ is gezet voor nader onderzoek. Het zou heel goed zijn dat er ook geluiden uit de gemeenschap komen, zoals van jou en andere schrijvers hieronder, zodat behoud van dit unieke oorlogsmonument zichtbaar draagvlak krijgt!
Dank voor je bericht en de interesse!
Kijk! Dat is informatie waarmee je wat mee kunt. Mooi! Vreemd dat de gemeente dit niet weet.
Ook voor de toekomst.
Ik houd namelijk mijn hart vast als het gaat om dit monument. Zeker gezien de aandacht die de gemeente hiervoor heeft. Wethouder Voss is nu niet degene die zich hard heeft gemaakt voor erfgoed en monumenten de laatste jaren.
@Alfons, dan zal ik die bij de electriciteitscentrale eens gaan bekijken, dank je voor de info.
Ja stiekem hebben we nog heel wat interessante (militaire) geschiedenis hier in Nederweert.
Hoop eveneens dat het behouden blijft.
M.v.g.
Alfons, op onderstaande link naar het fortificatieforum is het nieuws over de tankversperring ook terechtgekomen en de mensen daar hebben kaarten en documenten met meer informatie. Het schijnt een bijzondere stelling te zijn daar hij in een bocht loopt
Ik weet niet of ik hier een link kan plaatsen maar een zoekslag naar fortificatieforum moet het juiste resultaat opleveren.
Gr
Bedankt voor de tip, Engelbert. Er is inderdaad inmiddels nationale belangstelling voor dit oorlogsmonument. Het College van B&W heeft besloten onderzoek te laten doen hoe het behouden kan worden. Hopelijk wordt dat krachtdadig aangepakt en kan de aspergeversterking behouden worden voor Nederweert. Zij is inderdaad uniek in Nederland, vanwege de ronde vorm van de palenkransen.