Windenergie. Voor enkelen een heikel punt. Voor anderen een vanzelfsprekendheid uit oogpunt van klimaat en milieu. Dat de aanleg van windturbineparken ook voordeel kan hebben voor de leefbaarheid in de kernen en het buitengebied, is niet bij iedereen bekend. Coöperatie Zuidenwind, die onder andere twee windturbines in eigendom heeft in Ospeldijk, zorgt ervoor dat ook de directe omgeving er baat bij heeft. De bestuursleden Albert Jansen en Andres Bauer lichten toe.
Coöperatie Zuidenwind
Andres: “Bij de realisatie van windparken gaan we op een democratische wijze te werk in het belang van de lokale bewoners. De wind is immers van iedereen. En dus betrekken we aan- en omwonenden bij de totstandkoming van windparken. We doen dit in de vorm van een coöperatie. Op die manier zorgen we voor binding met de omgeving.”
Coöperatief ondernemen
De coöperatie bestaat uit zo’n 700 burgerleden die voor hun financiële bijdrage stemrecht ontvangen. Zij betalen een kleine bijdrage of investeren door leningverstrekking in het benodigde kapitaal voor een windpark. Ongeacht de financiële inbreng heeft ieder lid één stem bij beslissingen over het reilen en zeilen van Zuidenwind. Samen zien zij erop toe dat de winst terugvloeit naar lokale projecten. Albert voegt toe: “De grote ‘jongens’ romen de winst af en strijken zelf het meeste geld op. Daar zijn wij geen voorstander van. Wij gaan voor een duurzame aanpak, zowel in milieuvoordeel als in de lokale besteding van de opbrengst. Dat is ondernemen, maar dan op een sociale manier.” Om zijn uitspraak te onderstrepen geeft hij een voorbeeld. “Het windpark in Neer is eigendom van een Japans pensioenfonds. Japanse senioren hebben daar wellicht baat bij, maar het zou toch veel beter zijn als de winst van de verkoop van windenergie rechtstreeks terugvloeit naar de bewoners van de omgeving waarin de windturbines staan?!”
Overleg en vertrouwen
Albert roemt de harmonische samenwerking tussen de betrokken partijen bij de totstandkoming van het windpark in Ospeldijk. “We hebben iedereen betrokken bij de ontwikkelingen en voorbereidingen. Sommigen waren sceptisch, maar door open communicatie hebben we draagvlak kunnen creëren en zijn ook de sceptici aan boord gebleven.” Andres glundert: “Een van de aanvankelijke tegenstanders van het windpark kwam enige tijd geleden naar mij toe en zei met overtuiging: ‘Je hebt een mooie molen gekocht Andres!’ Dat vind ik een goed voorbeeld van hoe meningen kunnen veranderen. Het is belangrijk dat we met elkaar in gesprek blijven. Zolang we communiceren, is het mogelijk om gezamenlijk tot een oplossing te komen.” Albert knikt instemmend. “Op basis van gemeenschappelijkheid en vertrouwen kunnen problemen worden opgelost.”
Samen grondvergoeding bepalen
De democratische werkwijze komt ook tot uiting in de manier waarop de grondeigenaren worden betrokken bij de aanleg. Albert: “Bij de start van het project schetsen we voor alle bewoners en grondeigenaren mogelijke scenario’s. Als een gebied geschikt is voor windenergie, zullen er projectontwikkelaars komen die windturbines willen plaatsen. Commerciële partijen benaderen enkele grondeigenaren, sluiten met hen een overeenkomst en regelen een vergunning. Wij stellen een ander, socialer traject voor: we bouwen samen een windpark met grondbezitters, eigenaren van naastgelegen percelen en overige bewoners. We gaan het gesprek aan met hen. In dit gesprek stellen we samen de uitgangspunten voor grondvergoedingen vast, zodat met volledige consensus en medeweten iedere partij jaarlijks een vergoeding ontvangt op basis van het type grond (akkerland, bosgrond, natuur en tuinbouwgrond).”
Duurzaam water zuiveren
In Ospeldijk heeft de lokale impact van het windpark concreet vorm gekregen in een samenwerking met Waterleidingmaatschappij Limburg, die er een waterzuiveringsinstallatie heeft. Andres: “WML wil op een duurzame manier stroom opwekken voor het zuiveren en transporteren van water. Door met Zuidenwind in zee te gaan, ontvangen zij nu bijna rechtstreeks ‘onze’ stroom. Dus telkens als ik de kraan opendraai drink ik nog duurzamer geproduceerd water en denk ik aan onze windturbines. Daar ben ik best trots op.”
Opbrengst lokaal besteden
Zuidenwind draagt ook op andere manieren bij: via het omgevingsfonds en het duurzaamheidsfonds. Een commissie bestaande uit mede-inwoners bepaalt welke aanvragen in aanmerking komen voor een bijdrage uit het omgevingsfonds. Het moeten in ieder geval initiatieven zijn die de lokale leefbaarheid bevorderen. Zo ontving het kerkbestuur van Ospel een bijdrage voor de renovatie van het kapelletje aan de Klaarstraatzijweg in Ospel. Henk Hermans, coördinator restauraties en subsidies: “Door tegenvallende resultaten bij fondsenwerving was er een tekort op de begroting. We zijn op onderzoek gegaan en kwamen uit bij het omgevingsfonds van Zuidenwind. Van hen ontvingen we een bijdrage van € 2.500, waar we heel blij mee zijn.” Ook de Dorpsraad Ospel kreeg een donatie voor de kerstverlichting en de totstandkoming van een ‘beweegroute’. Jong Nederland Ospel realiseerde een blotevoetenpad met een bijdrage van Zuidenwind en ook de ruilwinkel Nederweert ontving een donatie.
Verenigingen ondersteunen
Via het duurzaamheidsfonds zet Zuidenwind in onder andere in op het energieneutraal maken van verengingsgebouwen. Albert: “De gemeente Nederweert streeft verduurzaming van verenigingsgebouwen na. Wij kunnen verenigingen daarbij helpen. Aan de hand van een energieanalyse bepalen we samen welke maatregelen nodig zijn. Met voetbalvereniging RKSVO in Ospel zijn we al in overleg voor de plaatsing van zonnepanelen en warmtepompen.”
Coöperatieve energieprojecten
Het duurzaamheidsfonds wordt ook ingezet voor nieuwe coöperatieve energieprojecten, zoals windparken gecombineerd met zonneparken. “De effecten zijn bijzonder en dragen zowel bij aan de energie- als de landbouwtransitie. Zo kunnen we samen met de grondeigenaren het buitengebied meer perspectief geven”, volgens Albert. “Door grasland te kopen, kan de grondwaterstand omhoog (minder uitdroging landbouwgrond), vermindert de hoeveelheid melkvee (minder stikstof) en kan de agrariër elders op coöperatieve grond biologisch boeren (circulair). Op de aangekochte grond kan natuurontwikkeling plaatsvinden.” Andres vult enthousiast aan: “Een tijdje terug hebben we struiken geplant onder een van de windturbines. Samen met leden van Jong Nederland Ospel en hun ouders en met buurtgenoten. Die plantdag was een feestje. Alles kwam bij elkaar. Nieuwe natuur, duurzame energie en lokale betrokkenheid. Het was een feest, inclusief frietkar en vrolijke mensen!! Dat is ook duurzaam investeren in de toekomst!”
Tekst: Francis Bruekers / Sparkle Tekst & Communicatie
Foto: Dion Zwartjens / Glendi – Digital Solutions / Coöperatie Zuidenwind
Drukwerk: Drukkerij van Deursen
13 Reacties
Indien Zuiderwind écht iets zou geven om de lokale leefbaarheid, dan zouden ze ook de klachten van dorpsbewoners omtrent de windmolens in Ospeldijk serieus nemen. Nogal een doorzichtige poging van Zuiderwind om in een beter daglicht te komen en mogelijk hun activiteiten binnen Nederweert uit te breiden…
Propaganda.
Ja ja! Daar gaan we weer, comments los over de windmolens in 3.. 2.. 1..
Lekker bezig Nederweert! Kijken naar de toekomst en duurzaamheid.
En beste andere commenters (die ik na al die berichten ondertussen meer beu ben dan de windmolens zelf) hou jullie onderzoeken etc. maar lekker bij jezelf :)!
@HouNuEensOp,
Als je liever je kop in het zand wil blijven steken kun je toch beter de berichten op NW24 niet lezen?
Dan wordt in ieder geval je beeld over toekomst en duurzaamheid niet aangetast.
Het is natuurlijk niet toevallig dat Zuidenwind dit artikel nu op NW24 plaats na de kritiek die het kreeg op de sponsoring van Moulin Blues. Het imago moet worden opgepoetst. Dan zien we dan ook terug in dit artikel. Het is een grote lofzang op hoe geweldig en sociaal Zuidenwind wel niet is voor Nederweert. De echte reden voor de zogenaamde sociale betrokkenheid is natuurlijk het dempen van de kritiek op en de weerstand tegen windturbines die niet alleen in Nederweert maar ook landelijk toeneemt.
Het valt op dat er met geen woord wordt gerept over de klachten van de omwonenden en de schade voor natuur en milieu. Zuidenwind toont geen enkele empathie.
Het artikel begint met “Windenergie. Voor enkelen een heikel punt”. Hiermee wil Zuidenwind de weerstand en kritiek bagatelliseren en eigenlijk is dit dan ook een schoffering van de omwonenden die zoveel last van hun windturbines hebben.
Zuidenwind claimt omwonenden te betrekken bij de realisatie van windparken. Sterker nog, zij roemen de samenwerking tussen betrokken partijen. Echter, als ik de commentaren van de omwonenden en stichting Behoud Leefmillieu Limburg lees op NW24 en andere social media en luister naar insprekers tijdens raadsvergaderingen dan krijg ik toch een heel ander idee over betrokkenheid en informatievoorziening.
Windturbines zorgen (net als zonnepanelen overigens) voor een instabiele en dus onbetrouwbare stroomvoorziening. Aanpassingen aan het net kosten miljarden die uiteindelijk toch weer door de burger betaald worden. Voor elke megawatt aan stroom die een windturbine opwekt is back-up van een conventionele energiecentrale nodig voor het geval het niet waait. Die energiecentrales kunnen daardoor minder efficiënt draaien doordat ze steeds moeten op- en afschakelen. Er zijn deskundigen die beweren dat we daardoor uiteindelijk meer aardgas en kolen gebruiken.
Decentraal stroom opwekken met lokale initiatieven zoals Zuidenwind propageert is dus helemaal niet handig en dus niet in het belang van de gemeenschap.
Krekwatikniewou:
Dus nogmaals stopzetten die overlast gevende monsters en het liefst afbreken dan is uit uitzicht richting Peel weer in ere hersteld…
Investeren in leefbaarheid als titel van dit ingezonden stuk is schofferend voor alle omwonenden die reeds 2,5 jaar een normale nachtrust moeten missen, er inmiddels ziek van zijn, een aantal zelfs verhuisd dan wel verhuisplannen hebben! Energietransitie-vluchtelingen…
Het zou Zuidenwind sieren als ze zelf serieus werk zouden maken van de impact die hun industrie heeft op mens- dier-flora en fauna.
In plaats daarvan gaat het altijd over geld en dan niet de werkelijke geldstroom, maar de schenkingen.
Zieltjes winnen klinkt overigens wel toepasselijk bij kerstverlichting en restauratie van kapellen..
We kregen een recent bericht toegestuurd:
https://energeia.nl/energeia-artikel/40105686/lokale-duurzame-stroom-bevrijdt-achterhoekers-van-hoge-marktprijzen: “dhr. B. van Coöperatie Zuidenwind uit Nederweert meldt dat zij in Limburg met vijf windturbines een winst van €4,5 mln. hebben gedraaid.”
Dus dan lijkt ons geen probleem om de turbines s ’nachts stil te zetten?
Dat is pas wat je noemt: lokaal investeren in leefbaarheid!
Graag sluiten wij ook aan bij Frank, dat er met geen woord gerept wordt over de klachten van omwonenden. En het gebrek aan empathie, juist voor degenen die lokaal zijn!
Waarom lezen we nooit en nergens dat Zuidenwind alles zal doen wat in hun vermogen ( letterlijk en figuurlijk) ligt om de ernstige overlast voor de mensen aan te pakken?
Geen woord over de aanwezige intrekkingsverzoeken vd vergunning, meerdere handhavingsverzoeken en honderden klachten,
En de recente actie vanuit de gemeente Nederweert:
“Het college acht het noodzakelijk om ter bescherming van de omwonenden, een tijdelijke handhavingsmaatregel op te leggen in verband met een mogelijk dreigende overschrijding van de geluidsnorm. Op die manier wordt extra geluidsoverlast, in de periode totdat de resultaten van de nieuwe bronsterktemeting bekend zijn, zoveel als mogelijk voorkomen”
Tot slot: er wordt terloops ook melding gedaan dat er nieuwe zogenaamd lokaal en coöperatieve energieprojecten komen.
Alles wordt gefinancierd middels een gestroomlijnde internationale organisatie, waar Zuidenwind een onderdeel van is. Heeft niks met lokaal en coöperatief van doen. Wel met een businessmodel. En ja… geld verdienen mag natuurlijk. Maar niet ten koste van de leefbaarheid van anderen..
Wie het genoemde artikel dan wel andere achtergrondinformatie wil, kan een bericht sturen naar stichtingbll20@gmail.com
Zie windwiki.nl voor wetenschappelijke rapporten.
Is er eigenlijk inmiddels iets nuttigs te zeggen over hoeveel energie het kost om zo’n molen te ontwikkelen, transporteren en opbouwen? Is dat in verhouding? Is daar ergens een studie van?
Hoi Ber,
Opwekken van stroom via Wind, zon of water is altijd duurder als via Kolen Olie of Gas.
Maar om diverse reeds genoemd redenen is het zinvol om beetje eerder te stoppen met fossiele Brandstoffen voor ze op zijn. We kunnen daar veel duurzamere dingen mee doen als verstoken voor stroom….
Oh ik ben ook voorstander van groene stroom, fossiel loopt op z’n einde. Heb m’n dak bv helemaal vol liggen met panelen en het huis is top-notch geïsoleerd. Maar daar geldt dezelfde vraag voor; die panelen komen praktisch allemaal uit China waar ze wat minder nauw kijken dan hier (no pun intended). En dan lopen we daar hier beetje hypocriet groen mee te doen. Ze zijn ook nog eens met een boot op stookolie of diesel deze kant op gekomen.
En vandaar de vraag; waar ligt t kantelpunt als je álles meeneemt. Productie, transport, opbouwen enz. Gewoon pure interesse. Op dit moment is inzetten op panelen en windenergie, alsook mini kerncentrales denk ik de juiste weg. Wie weet wat we nog voor ontwikkelingen krijgen, maar daar hebben we nu nog niks aan.
@Bèr,
Ik heb wel eens een verhaal gelezen dat een windturbine op land pas na 1,5 jaar meer energie opbrengt dan het gekost heeft om hem te produceren en te plaatsen.
Het produceren van staal en beton (voor de fundering) kost natuurlijk veel energie maar het is vrijwel onmogelijk om exacte verifieerbare cijfers te vinden over de totale energie die nodig is. Dat geldt echter ook voor andere vormen van stroomopwekking.
Het is bij windturbines o.a. afhankelijk van de grootte en de locatie.
Windturbines op land plaatsen kost minder energie dan op zee.
Daar staat tegenover dat ze op zee veel meer opbrengen. Niet gek want daar waait het meestal harder.
Financieel is het wel rendabel voor de investeerder en exploitant.
Alleen wordt dan in de kosten van de opgewekte stroom die men publiceert de verstrekte subsidies vaak weer niet meegenomen waardoor de stroom goedkoper lijkt dan ze in werkelijkheid is.
Als het gaat om CO2 schijnen windturbines niet of nauwelijks te besparen als je kijkt naar de totale cyclus van produceren, transporteren, plaatsen, aansluiten aan het elektriciteitsnetwerk, in bedrijf hebben, afbreken en recyclen. Ze gaan ook maar 20 tot 25 jaar mee en dan begint het hele verhaal weer opnieuw.
Windturbines draaien om één ding en dat is geld.
De rest is framing, propaganda.
Zieltjes winnen.
Het welzijn van de bewoners interesseert de windhandelaren geen zier.