“Een plek in de herberg” is een belangrijk onderdeel van het Kerstverhaal. Dat was niet alleen het geval in het jaar van Christus’ geboorte, maar ook 70 jaar geleden in Nederweert. In 1942 en 1943 vond de Joodse onderduiker Max Noach een veilig onderkomen tegen de Duitse bezetters. Hij was ondergedoken in de voormalige herberg “De Adelaar” in de Kerkstraat van Nederweert (nu plein Lambertushof). Het Nederweerter echtpaar Kees en Heintje Roggeveen aarzelde geen moment toen de Joodse jongeman hen om onderdak vroeg. Met gevaar voor eigen leven hebben de Roggeveens hem op de zolder van hun woning in de Kerkstraat verzorgd en verborgen. In de loop van 1943 moest Max Noach vluchten naar de Biesbosch en daar werd hij opgevangen door de familie Feringa.
In 2010 werd Kees Roggeveen voor zijn menslievendheid postuum onderscheiden met de wereldberoemde Israëlisch Yad Vashem-onderscheiding. De momenteel 93-jarige Max Noach heeft als enige van zijn familie de Holocaust overleefd, leeft nog steeds en woont in New York.
Plek in de herberg
In 2010 werd door de “Canadian Society for Yad Vashem” een aangrijpende documentaire gemaakt waarin Max Noach en de nabestaanden van Roggeveen en Veringa worden geïnterviewd. In deze film zijn unieke beelden te zien van de familie Roggeveen in hun Nederweerter tijd. Ook worden potloodtekeningen getoond die de ondergedoken Max Noach maakte van de Kerkstraat, het huis en de plek op de zolder waar hij al die tijd verborgen zat.
Achtergrondinformatie bij het thema uit de film is te lezen in de rubriek “Nederweerts Verleden”, afl. “Ark van Noach”
Het Nederweerter echtpaar Roggeveen maakte hun eigen veiligheid en die van hun beide kinderen ondergeschikt aan het overleven van de Joodse onderduiker. Aan het einde van de film stelt Max Noach daarom aan het publiek de vraag die hem al 70 jaar bezighoudt: “Would you sacrifice your children for me?” (Zou jij jouw kinderen voor mij opofferen?). In die zeven woorden zit volop stof tot bezinning en reflectie voor onder de kerstboom.
Alfons Bruekers
Bijschrift foto Kerkstraat: In het huis rechts (“De Adelaar”, gemarkeerd met de rode ster) woonde tijdens de IIe Wereldoorlog de familie Roggeveen. Op de zolder was Max Noach ondergedoken. Foto: archief SGN.
3 Reacties
Prachtig.
Ik vind dit verhaal heel mooi en het spreekt mij erg aan. Dit natuurlijk omdat ik alles gedeeltelijk zelf beleefd heb.
Het is Kerst vandaag, en ik ontving zojuist deze email van mijn broer Joost. Vaak heb ik er over nagedacht wat zou ik gedaan hebben als ik toen in mijn Vader’s schoenen stond?! Je beseft dat als je je vriend niet in huis neemt en verbergt dat hij het waarschijnlijk niet overleeft. Als jij hem in huis opneemt en verbert, en het loopt mis, dan overleven hij (Max) en jouw gezin het niet!!
Nu denk je aan dat moment met “hindsight”. Je kent Max, zijn vrouw Lientje en hun drie zonen. Dat tipt de weegschall natuurlijk naar Max op te nemen.
Toen mijn Vader Kees de besliising nam om Max in huis te nemen was ik slechts 1 jaar oud, Joost was 3 jaar (=/- 1/2 jaar, want ik weet niet precies op welke dag Max bij ons thuis kwam).
Ik ben trots op wat mijn Vader deed. Ook ken ik mijn Vader zeer goed, en zijn gevoel voor recht en onrecht is indrukwekkend sterk, daarom sloot hij zich ook bij de ondergrondse aan, hij moest wel. Ook was mijn Vader Kees een door-en-door Humanist, altijd bereid om iemand te helpen.
Toen Lorae, (een Free-lance writer) mij tijdens een interview in New York vroeg of ik Max in huis genomen zou hebben, had ik al minsten 50 jaar die vraag aan mezelf gesteld, en kon ik haar eerlijk “ja” zeggen. Maar hoewel ik mijn vriend niet aan zijn lot zou overlaten, zou ik niet meteen “ja, kom maar” gezegd hebben!! Daar zou ik meer diskussie voor nodig gehad hebben met mijn vrouw!!
En uiteindelijk liep alles goed af. Wij vieren nu Kerst in vrede (met zoveel nodeloze moorden en terreur om ons heen vooral in Azie en Afrika) en laten we maar hopen dat er uiteindelijk een globale vrede zal heersen.
Sjoerd